WSP J POL61

64

Andr/jĄ Marków kt, Jjdurigt Puzymrut, Kultura języka

ortografii i interpunkcji polskiej. Na wniosek odpowiedniej instytucji, producentów towarów, osób prywatnych, a także z własnej inicjatywy Rada wyraża opinie (w formie ekspertyz) co do poprawności określonych form językowych, np. nowych terminów z różnych dziedzin nauki, nazw instytucji, nazw towarów, sformułowań zawartych w pismach o charakterze publicznym itp. Komisje problemowe Rady podejmują badania dotyczące używania polszczyzny w różnych środowiskach i grupach społecznych i zawodowych, np. Komisja Dydaktyczna zajmuje się kwestiami dotyczącymi programu nauczania języka ojczystego w szkołach.

Formą upowszechniania wiedzy o polszczyźnie i o najistotniejszych problemach językowych, jakie się współcześnie pojawiają, są organizowane co dwa lata przez Radę konferencje zatytułowane „Forum Kultury Słowa”. Z inicjatywy Rady powstało też obszerne opracowanie Polszczyzna 2000, w którym w 17 artykułach jest ukazany stan polszczyzny w różnych dziedzinach życia społecznego.

Wspomniana Ustawa o języku polskim dotyczy używania polszczyzny i jej ochrony w „działalności publicznej i obrocie prawnym” i jest najważniejszym w historii języka polskiego aktem normatywnym dotyczącym kultury języka ojczystego. Podnosi ona rangę działalności kulturalno językowej i może się przyczynić do zwiększenia zainteresowania tymi kwestiami w szerokich kręgach społeczeństwa polskiego.

Do chwili powołania Rady Języka Polskiego głównym organem opiniodawczym i w pewnej mierze orzekającym w sprawcach językowych była Komisja Kultury Języka Komitetu Językoznawstwa PAN. Na jej posiedzeniach rozstrzygano kwestie językowe nieobjete kodyfikacją, np. w zakresie ortografii, wymowy, leksyki, składni. Od roku 1997 sprawy te zaczęła przejmować nowo powstała Rada Języka Polskiego, a Komisja Kultury Języka ukierunkowała swe prace na zagadnienia ogólniejsze, dotyczące współczesnej polszczyzny i jej rozwoju.

Utrwalonym rezultatem poradnictwa językowego są wydawnictwa książkowe dotyczące kultury języka: słowniki normatywne i poradniki językowe. W ostatnim dziesięcioleciu liczba tych wydawnictw znacznie wzrosła, są też one dostosowane do różnego typu odbiorców.

Kodyfikację całej współczesnej polszczyzny zawiera Nawy słownik poprawnej polszczyzny PWN pod redakcją Andrzeja Markowskiego, wydany w roku 1999. Zawiera prawdę 31 tysięcy wyrazów, które mogą sprawiać Polakom kłopoty różnego rodzaju (fonetyczne, semantyczne, gramatyczne, stylistyczne, ortograficzne). Na uwagę zasługuje obszerne potraktowanie w nim kwestii składniowych. Istotną nowością jest uwzględnianie w rozstrzygnięciach dwóch poziomów normy językowej: normy wzorcowej -która powinna obowiązywać w wystąpieniach publicznych - i normy potocznej, charakterystycznej dla polszczyzny codziennej, nieoficjalnej. Pozwala