38 Barbara Murawska
Szkoła ta charakteryzuje się dosyć silnym wskaźnikiem segregacji wewnątrzszkolnej. Wynosi on 14%. Średnią wskaźnika SES w czterech klasach pokazuje tabela 10.
Charakterystyka oddziałów klasy pierwszej SP 07
Oddział |
Procent uczniów spoza rejonu |
Średnia wskaźnika SES |
A |
67 |
5.8 |
B |
23 |
5,5 |
C |
32 |
5,2 |
D |
32 |
6,4 |
Różnica między klasą C o najniższej średniej wskaźnika SES a klasą D o najwyższej średniej wynosi 0,8 pkt. Wypowiedzi dyrektora tej szkoły na temat podziału uczniów na oddziały szkolne są bardzo lakoniczne. Nie można w sposób jednoznaczny określić, jakie działania szkoły prowadzą do powstania znacznego efektu segregacji wewnątrzszkolnej. Dyrektor twierdzi jedynie, że podziału dokonują nauczyciele losowo, uwzględniając preferencje rodziców. Dyrektor zaprzecza również, by szkoła zbierała jakiekolwiek informacje o dzieciach przed przyjęciem ich do szkoły. Można przypuszczać, że za efekt segregacji odpowiadają tajemnicze „preferencje rodziców” oraz fakt, że podziału dokonują sami nauczyciele.
Wszystkie nauczycielki mają wyższe wykształcenie oraz ukończone różnego rodzaju studia podyplomowe. Różnią się stażem pracy i wydaje się, że jest to klucz przydziału klas. Nauczycielka z najdłuższym stażem - 19 lat - ma klasę o najlepszym składzie społecznym. Nauczycielka o najkrótszym stażu - 6 łat - o najgorszym.
Wskaźnik segregacji wewnątrzszkolnej jest niemal identyczny jak w szkole 07 i wynosi 13%. W SP 06 są trzy klasy pierwsze. Rozkład średniej wskaźnika statusu społecznego przedstawia tabela 11.
Charakterystyka oddziałów klasy pierwszej SP 06
Oddział |
Procent uczniów spoza rejonu |
Średnia wskaźnika SES |
A |
21 |
6,2 |
B |
0 |
5,0 |
C |
13 |
5,7 |
Analiza danych pokazuje, że różnica między średnią wskaźnika SES w klasie A i w klasie B wynosi 1,2 pkt. Deklarowane przez dyrektora podstawowe kryterium podziału na oddziały klasowe to życzenia rodziców dotyczące wyboru wychowawcy. Jeżeli nie mogliśmy spełnić życzeń rodziców, staraliśmy się podzielić dzieci tak, aby ich temperament odpowiadał umiejętnościom nauczyciela.
Okazuje się jednak, że na podział uczniów na oddziały klasowe mają wpływ również inne czynniki, niedeklarowane wprost przez dyrektora szkoły. Szkoła dosyć starannie zbiera informacje o rekrutowanych dzieciach. Otrzymujemy informacje o dzieciach z „zerówki " oraz ■z przedszkola. Ponadto pedagog szkolny rozmawia z dziećmi. Diagnozuje umiejętności dzieci oraz sytuację rodzinną - utrzymuje dyrektor. Na pytanie o to, w jaki sposób zebrane informacje są wykorzystywane, nie odpowiada wprost: Jeżeli nie mogliśmy spełnić życzeń rodziców, staraliśmy się podzielić dzieci tak, aby ich temperament odpowiadał umiejętnościom nauczyciela.
W omawianej szkole stosuje się działania segregacyjne, ale dyrektor nie chce o nich mówić wprost, by nie być posądzonym o działania antyegalitame.
Wszystkie nauczycielki mają wyższe wykształcenie. Staż pracy wygląda odpowiednio: klasa A - 13 lat, B - 18 lat i C - 22 lata. Dyrektor w wywiadzie mówił o zależności odwrotnej, dopasowywaniu uczniów do temperamentu nauczyciela. Zebrane informacje nie dają możliwości scharakteryzowania tej procedury.
Wartość wskaźnika segregacji wewnątrzszkolnej w SP 01 jest niska i wynosi 9%. Rozkład średniej wskaźnika statusu społecznego w poszczególnych klasach przedstawia tabela 12.