CCF20090422017

40 Barbara Murawska

Tabela 12

Charakterystyka oddziałów klasy pierwszej SP 01

Oddział	Procent uczniów spoza rejonu	Średnia wskaźnika SES
A	0	4,7
B	0	4,6
C	0	3,8

Różnica średniej wskaźnika SES między klasą A o najkorzystniejszym składzie społecznym a klasą C o najmniej korzystnym wynosi 0,9 pkt: Taki podział uczniów na oddziały klasowe jest wynikiem¹ świa* domie prowadzonej polityki edukacyjnej w szkole. Podstawowym kryterium podziału jest, wspominane już w tym raporcie, „samo życie” i dokładnie opisany mechanizm podziału. Dodatkowo efekt segregacji wzmacniany jest przez sposób przydzielania nauczycieli do klas. Nauczyciele dostają klasy w systemie wymiennym - ten, który miał klasę A, czyli najlepszą dostaje klasę C - najgorszą. Praca w klasie C jest traktowana przez nauczycieli jak kara.

Wszystkie nauczycielki mają wykształcenie wyższe, staż pracy odpowiednio: klasa A - 14 lat, klasa B - 17 lat, klasa C - 9 lat.

Segregacyjna szkoła miejska 17

Wskaźnik segregacji wewnątrzszkolnej w tej szkole ma wartość stosunkowo niską i wynosi 6%. W szkole są dwie klasy pierwsze. Rozkład średniej wskaźnika SES rodzin dzieci przedstawia tabela 13.

Tabela 13

Charakterystyka oddziałów klasy pierwszej SP 17

Oddział	Procent uczniów spoza rejonu	Średnia wskaźnika SES
A	4	5,1
B	53	5,8

Różnica między klasami w zakresie średniej wskaźnika statusu społecznego wynosi 0,7 pkt. Taka sytuacja jest prawdopodobnie efektem umieszczania w jednej klasie dzieci spoza rejonu. Dyrektor szkoły twierdzi, że jak rodzice chcą, żeby dziecko było w tej szkole, to do „ze-rowki” na ogół tu przychodzi i jak dzieci chodziły do jednej grupy w przedszkolu, to wtedy też staram się umieścić je w jednej klasie. To jest prawdopodobnie mechanizm powstania klasy z dużą liczbą dzieci spoza rejonu. Dyrektor przyznaje, że zbierają informacje o dzieciach głównie od rodziców podczas zebrań-4 spotkań, mo mamy oczywiście karty sześciolatka, z których można wiele... czasem też mamy kontakt z wychowawcą „zerówki”, szczególnie jeśli dzieci chodziły do „zerówki” u nas. Przy podziale na oddziały klasowe biorą jednak głównie pod uwagę prośby rodziców dotyczące klasy, nauczyciela, przyjaźni.

Obie nauczycielki mają wyższe wykształcenie kierunkowe, staż pracy: klasa A - 18 lat, klasa B - 22 lata. Dyrektor twierdzi, że w trakcie przydzielania klas nie biorą pod uwagę cech nauczyciela.

Charakterystyka szkół z istotnym efektem segregacji wewnątrz-szkolnej pokazuje, że mechanizmy tych segregacji są różne. Czasami są efektem antyegalitamej polityki prowadzonej przez szkołę w sposób jawny, pod pretekstem ulegania żądaniom rodziców i szukania rozwiązań bardziej atrakcyjnej oferty edukacyjnej w szkole. Czasem są rezultatem ukrytych działań szkoły zmierzających do stworzenie klas o wysokim poziomie nauczania, co w efekcie podnosi wyniki nauczania w szkole. Mogą być również rezultatem rozwiązań służących dobremu funkcjonowaniu dzieci lub efektem ubocznym, z którego szkoła nie do końca zdaje sobie sprawę lub nie potrafi ocenić jego skutków.

Przyjrzyjmy się teraz innym ciekawym sposobom podziału uczniów na oddziały klasowe i ich rezultatom, .

Cztery szkoły miejskie (i żadna wiejska) dzielą uczniów na oddziały tak, że podział ten jest istotnie powiązany ze zmienną rejon - spoza rejonu. Są to szkoły: SP 17, 09,11, 05.

Tabela 14

Podział na oddziały ze względu na zmienną rejonizacji. SP 17

Oddział	Procent uczniów spoza rejonu
A	4
B	53

Wsp. kontyngencji C=0,48, p < 0,001.