CCF20090831187

350 Rozum, obserwujący

c. Obserwacja stosunku śamowiedzy do jej bezpośredniej rzeczywistości,- fizjonomika i freno-

logia

Obserwacja psychologiczna nie odkrywa żadnego prawa, które wyrażałoby stosunek śamowiedzy do rzeczywistości, czyli do przeciwstawnego jej świata, a wzajemną obojętność obu tych stron kieruje ją z powrotem do zajęcia się swoistymi właściwościami (eigeniumliche Bestimmtheit) indywidualności realnej, która istnieje sama w sobie i dla siebie, tzn. indywidualności,, która w swym absolutnym zapośredniczeniu zawiera w sobie przeciwieństwo między bytem dla siebie i bytem samym w sobie jako przeciwieństwo unicestwione. Ona to jest teraz tym przedmiotem, który zaistniał dla obserwacji, tzn. przedmiotem, do którego obserwacja obecnie przechodzi ¹.

Jednostka jest czymś samym w sobie i dla siebie. Jest dla siebie, a więc jest swobodnym działaniem. Ale jest także sama w sobie, to znaczy ona sama posiada pierwotny określmy byt — właściwość, która w swym pojęciu pokrywa się z tym, co psychologia chciała znaleźć poza jednostką. W jednostce samej występuje teraz przeciwieństwo polegające na tym, że jest czymś podwójnym, że jest z jednej strony ruchem świadomości, a z drugiej trwałym bytem rzeczywistości przejawiającej się, rzeczywistości takiej,

która jest w niej bezpośrednio 7'eJ własną rzeczywistością. | Ten byt — ciało określonej jednostki—jest jej pierwot- i nością ², tym, czego nic wytworzyła ona sama. Wobec tego jednak, że jednostka jest zarazem tylko tym, co sama zdziałała, przeto i jej ciało jest również przez 228 nią wytworzonym wyrazem jej samej i jednocześnie jest znakiem, który nie jest już rzeczą bezpośrednią, lecz czymś, za pomocą czego jednostka daje poznać, czym ona jest, w tym sensie, że swoją pierwotną naturę wprowadza w to swoje dzieło.

Jeśli występujące tu momenty rozpatrywać będziemy w odniesieniu do poglądu; o którym była mowa przedtem³, to tak jak tam mieliśmy do czynienia z ogólnymi obyczajami i ogólną kulturą, to tutaj mamy do czynienia z ogólną ludzką postacią, albo przynajmniej z ogólną postacią w ramach danego klimatu, kontynentu czy narodu. Do tego dochodzą jeszcze szczególne warunki i szczególna sytuacja w ramach ogólnej rzeczywistości: ta szczególna rzeczywistość występuje tutaj jako szczególne uformowanie postaci jednostki. Jeśli przedtem tym, co założone zostało po drugiej stronie, było swobodne działanie jednostki i rzeczywistość jako jej rzeczywistość przeciwstawna rzeczywistości zastanej, to teraz mamy ukształtowaną postać jako wyraz jej własnego, przez nią samą założonego urzeczywistnienia, a więc charakterystyczne rysy i formy jej samoistnie działającej istoty. Ale rzeczywistość zarówno ogólna,

Rozum obserwujący nie znalazł praw w stosunku między sarno-¹ wiedzą a rzeczywistością rozumianą jako świat zewnętrzny. Ale samo-wiedza ma również swoją własną rzeczywistość, swoją stronę realną jako dało. Rozum obserwujący szukać więc będzie teraz praw w stosunku między samo wiedzą a jej bezpośrednią rzeczywistością, jej ciałem.

Jest jej pierwot nością — w tym sensie, że jednostka zastaje je jako coś jej już danego.

Chodzi o stosunek między samo wiedzą a światem zewnętrznym, o którym była mowa w poprzednim rozdziale.