CCF20091006063 tif

#

sowań metody interpretacji oraz metody anali- | zowania języka do tekstu literackiego.    ;|

To samo dotyczy wszelkich, utworów, któ- Ą rych tworzywem, choćby po części, jest język, J a więc do sztuk teatralnych, do dzieł opero- | wych, filmowych, radiowych i telewizyjnych. | A na granicy sztuki lub poza jej obrębem —    |

do religii oraz mitu. We wszystkich tych wypad- | kach znajduje zastosowanie semiotyka_M, mianowicie obie wspomniane metody semiotyczne, i we wszystkich też wypadkach powstaje taką 'ą czy inna semiotyka_s, a więc: semiotyka teatru, j semiotyka opery, operetki, musicalu, semioty- ; ka filmu, semiotyka radia, semiotyka telewizji, 1 semiotyka religii czy semiotyka mitu,.    ;!

Ale to, co w jednych sztukach zostaje wyra- ./i żonę słowem bądź słowem i obrazem albo sło- ] wem i muzyką, w innych wypowiadamy sa-. | mym obrazem, samą muzyką, samym gestem, i cży też obrazem albo gestem wraz z muzyką. \ Do dzieł więc malarstwa, rzeźby, fotografiki, ] architektury, muzyki, tańca, filmu niemego czy , pantomimy stosujemy semiotyczną metodę in- 1 terpretacji, co prowadzi do powstania odpowiednich odmian semiotyki_s. Wszystkie te sztuki podlegają rozumieniu, bo są wyrazem przeżyć artysty, albo w dodatku przedstawiają jakiś fragment rzeczywistości empirycznej lub fik- 1 ■cyjnej, urojonej.    . .. . .

Nie tylko jednak sztuka wyraża przeżycia ] swego twórcy. Przedmioty pozaartystyczne, j przedmioty codziennego użytku, także mogą nam posłużyć za znaki zamysłu czy intencji ich wytwórców. Kształt kieliszka do koniaku/ pOddany -interpretacji, a więc potraktowany semio- ? tycznie, staje się znakiem intencji projektantów; zaczynamy rozumieć, iż po to zwęzili jego górną część, by uzyskać stosunkowo mały o-twór i w ten sposób zapobiec utracie aromatu. Systematyczne rozpatrywanie wytworów ręko-

/

dzieła i rzemiosła oraz produktów przemysłowych semiotyezną metodą interpretacji prowadzi do powstania różnych działów semiotyki kultury materialnej.

Obok przedmiotów również urządzenia oraz instytucje podlegają interpretacji i dzięki temu stają £ ^tila nas znakami zamierzeń pomysłodawcę y lub woli organizatorów. Możemy np. ze stliowiska semiotycznego rozpatrywać instalację elektryczną do oświetlania schodów, system przedsprzedaży i kasowania biletów tramwajowych i autobusowych, ordynację wyborczą, hierarchię w obrębie urzędu, wojska czy kościoła. Tego rodzaju zastosowania metod semiotyćznych w pewnej określonej dziedzinie przybierają po usystematyzowaniu postać jej semiotyki, np. semiotyki urządzenia mieszkań, semiotyki organizacji społecznych, semiotyki instytucji państwowych, semiotyki stosunków politycznych.

Niemal we wszystkich tych dziedzinach jako element występują zachowania ludzkie i sposób bycia: z jednej strony, determinują one dobór i strukturę przedmiotów, z których korzystamy, urządzeń oraz instytucji, z drugiej zaś, bywają przez nie wyznaczone. Zachowania więc i sposób bycia człowieka — przejawiające się m.in. w obyczajach, formach towarzyskich, modach, zabawach, ceremoniach, rytuałach, spożywaniu tradycyjnych potraw — to jeszcze jedno pole uprawiane metodami semiotycznymi, a semiotyka zachowań ludzkich to jeszcze jedna gałąź semiotyki stosowanej.

Nie tylko zachowań ludzkich, ale i zwierzęcych: również i na nie ten i ów specjalista patrzy pod kątem semiotyki, czego rezultatem jest stosunkowo szeroko rozwinięty dział sera io ty ki_s, zwany zoosemiotyką (Sebeok, 1976). Obok niej zaś rodzi się jeszcze ogólniejsza dyscyplina, mianowicie biosemiotyka:

335