Gennep Obrz�dy przej�cia5

(krzyży świec, Ikon); całowani* tych przedmiotów (ikon. krzyży, P/sww#*! go): wypowiadania przysiąg. Ponadto z monografii Ciszewskiego ś&H w każdym obrzędzie można odnaleźć kombinację kilku różnych aktów uJ c*enia. a we wszystkich zidentyfikować Jeden lub kilka rytuałów wynt£k>?] władnie rytuał wymiany zajmuje miejsce centralne, co widać chociażby w dach małżeńskich. Ich istotą Jest akt wzajemnego przekazania osobowej •? go mechanizm Jest równia prosty Jak ten. którym rządzi przywiązywani* siebie czy okrywanie wspólnie jednym płaszczem lub welonem. NaiomaK-j miana krwi, choć może się wydawać bardzloj okrutna I brutalna ntż wynślni sci odzienia, pierścieni afbo pocałunku, nie ma Jednak charakteru obrzjo^ dziej pierwotnego**.

Do przywołanych Juz przykładów wymiany można także dodać wytr«, dzieci (na przykład w Chinach), sióstr I kobiet (między Innymi w AustraNJ.tą^t ubiorów, bóstw, wszelkiego rodzaju świętych przedmiotów (na przykładu^] pępowinowych'*). U niektórych Indian północnoamerykańskich (na trzfe u Satazów) wymiana ta przybiera formę uroczystości zwanej pofibczw. i«*S odbywa się cyklicznie i Jest organizowana przez każdego z członków p po kolei*³. U niektórych ludów mniej cywilizowanych obowiązkiem monadęjj

'• Na temat łratomizacji zob. „Revue des tradlflons populaires" oraz .Makaki % cueU do mythoJoglo. Iłtterature popuiaire, tradłtion et usages" 1878-1907; zak.tM Groyarmi Tamassin. L'affrateUmmanto. Tormo 1886; William Robertson Smith. isconci tha nssgkmełlha Samtes. s. 239-248. J Roblnsohn Psychotog# der taanólw.U I ag 1896. » 20-26. Zdanem Stanisława Ciszewskiego (zob. Kunsthche I1ma*ąp|l s. 00 traamlrscja społeczne tworzy więzi znacznie silniejsze ruż naturalne pciiwSśąl "Zotł George Taolin Tha Narr/nyon, Adełaide 1878. s. 32-34. Wymiana litei relacja zwane ngtangmmpe. Alfred Ernest Crewłey (zob. Tha MysUc Rosa) oparirm swoją teorię .dwustronnego szczepienia*. Nie zauważa Jednak, że wszystkie faaąąl many odbywają się dokładnie na tym samym poziomie. Na temat epołsernsgo ośas warsia tratemaacjrzoto Stanisław Ciszewski. Kunsmcho V&wandschatt, zwtaszc23s3^!Fralemcsacja może mieć charakter czasowy (w takim przypadku może być Odnowi j« tub definitywny (zob. itsd.. s. 7. 45. 49).

^m2ob. Charles HM-Toul Report on tha Cihnofogy of the Southaostem TrtmdW | couwr tdand. British Columbia, ..Journal of the Anthropological Instituie" 1997, tf 3 S911-81Ż

• PoJłacz; uroczyste zgromadzenie plemienne organizowane przez Incfian z pflte no-zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej Celom potfaozu było utrzymane cW i czasowego tub osjagmęoo wyższego prestiżu społecznego przez organizującego p££.

I wodza, kióry poprzez damonatracyjne rozdawanie, a czasem niszczenie dóbr u | we wyzwanie ekiaromana do mego podczas poprzedniej uroczystości przez woda Wij | go kienu czy płsrrsenla Rządząca poflaczecn zasada rywalizacji nakazywała rozdi»fiJ{ K zniszczenie większe* HoScJ dóbr w kolejnym pottaczu w celu uzyskania przewagi fiP* | | dymi wodzami (nazwa pochodzi z Języka Indian CzJnuk z Kolumbii Brytyjskiej • Pd>

I karmić*. .spożywać*)

RozdzMl

rozdawanie poddanym,prezentów', Wora wcześnie) przymusowo mu ofiarowano Krótko mówiąc, przedmioty krążą między członkami społeczność i podotro jak to czyni .komunia*, zapewniają trwałość społecznych więzi między jednotftami Jako rytuał zjednoczenia tej samej kategorii co Iratemłzacja wymieniłbym także wspóine odbyciu tego samego obrzędu (chrzest, pielgrzymka iłp.y w ten sposób tworzy s ę związek, który można zerwać jedynie przez odbycie specjalnego rytuału wyłączenia.

Bezpośrednim i prostym rytuałem włączenia obcego była bez wątpienia ceremonia. które) podda! się Joseph Thomson, gdy znalazł się na terytorium Masajów:

Następnego dnia wahilijski uciekinier przybył, by w Imieniu wodza ofiarować mi wy razy braterstwa I pokoju. Przyprowadzono kozę. którą utleni za ucho i oznajmiłem wszysUm obecnym cal podróży, oświadczyłam także, a me mam dych arriafów oraz że nie jestem biegły w wtot (czarnej Ambasador sułtana wjąt kozę a drugie ucho i w Imieniu swojego pana obiecał, że nie uczyni nam niezłego, ze dostarczy nem pożywienie, zaś w przypadku kradzieży zabrane rzeczy zostaną nam zwrócone. Teraz koza zoWUNozona w pierza. ZjnaotłwyopD pat skóry, na kto rym zrobiono dwa nadęca. SuaMęczyk wziął go do ręki i pięciokrotne wsuną mój palec do dolnego nacięcia I w końcu wepchnął go tam az po knykieć. Z palcom tkwiącym w nadędu powtórzyłem całą ceremonię, tym razem wsuwając palec tą-słarnikadogornegonacjęclŁGQy5konapismy.!>:^DrziCje*onadwote,atai7r?< z nas otrzyma! swoją połowę z tkwiącym w mej pakom. Od lej pory aJUn Sfe-y byt bratem białego podrOźnite⁰

U Zaramów, Zegurów i SagarOw dokonuje się wymiany krwi polegającą na tym, te dwie osoby siedzą naprzeciwko siebie, ich nogi są splecione, a Uzecia osoba [wymachuje nad nimi mieczem i rzuca klątwę na tego. który sprzeniewierzy są

I więzom braterstwa²². W tym przypadku o powstaniu więzi oprócz wymiany krwi I decyduje także kontakt fizyczny. Obrzęd kończy wymiana podarków⁰. Opis ten I przytaczam przede wszystkim po to, by wykazać, iż z obrzędów włączenia niesłusznie wydziela się jako osobną grupę rytuały, w których używa dę krwi. rym-I czasem niezwykle rzadko są to rytuały odrębne ł stanowiące samoistną całość. I Większość tego typu obrzędów zawiera także akty kontaktu fizycznego, dziele-I nią się jedzeniem, wymiany, łączenia (więzy fizyczne lip.), oczyszczania lub skra-I piania wodą (td.

Taką kombinację rozmaitych rytuałów włączenia polegających na bazpo-I średnim kontakcie fizycznym można wyraźnie zaobserwować w arabskim ple-, mieniu Szamarów, o czym dobitnie świadczy poniższy opis Austeria Hanry ego Layarda:

ⁿ Joseph Thomson, Jhtough Mas* Untf. London 1886. i łCt-tOŁ

•Zob. Richard Francis Burton. The Ufie Aagons of OWsf Aroea, i 1. Umdon

1860,o.114

“Ibid. 8.115,