MT86 10a

CIĘŻARÓWKI POLSKIE

1919 - 1939

Ciągnik PZInż. 303

W drugiej połowie lat trzydziestych utrwaliła się lansowana już wcześniej w Europie koncepcja budowania lekkich pojazdów terenowych o uniwersalnym zastosowaniu i wysokich właściwościach użytkowych. Także w Polsce, w miarę skromnych możliwości produkcyjnych, zaplanowano w 1937 r. stworzenie samochodu terenowego z napędem na obie osie. dostosowanego do pokonywania brodów i wyjątkowo trudnego terenu. Samochód miał być użytkowany jako lekka ciężarówka, ciągnik do holowa

nia najcięższego karabinu maszynowego 20 mm (wz. 38 konstrukcji inż. B. Jurka z Państwowych Wytwórni Uzbrojenia - Fabryka Karabinów w Warszawie), przeciwlotniczego, na dwukołowej przyczepie oraz jako wóz dowodzenia, patrolowy, łączności etc.

W 1938 r. w Państwowych Zakładach Inżynierii (PZInż.) w Warszawie opracowano projekt i wykonano niewielką serię prototypów tych pojazdów. Głównym konstruktorem samochodu. oznaczonego symbolem

PZInż. 303, był ceniony pracownik Biura Studiów inż. Jerzy Werner.

Zastosowanie typowej, wytwarzanej w kraju jednostki napędowej wybitnie obniżyło koszty przyszłej produkcji. Był to silnik PZInż. 157 (Fiat 118A), czterocylindrowy. rzędowy, dolnozaworowy. gażnikowy, o pojemności skokowej 1.944 dm³. stosowany w Polskich Fiatach: osobowym typu 518 i półtoratonowej ciężarówce typu 618. Napęd na koła obu osi przenoszony był w sposób tradycyjny za pomocą sprzęgła suchego, jednotar-czowego. skrzyni biegów o czterech przełożeniach do jazdy w przód i jednym do tyłu i skrzyni rozdzielczej. Użycie reduktora, zwiększającego moment obrotowy przenoszony na koła i zastosowanie blokowanych mechanizmów różnicowych w obu mostach napędowych podnosiło walory użytkowe samochodu, zaś w krytycznej sytuacji ratunkiem mogło być użycie wciągarki linowej napędzanej silnikiem pojazdu. Zastosowanie 2 nośnych kół zapasowych (pomocniczych) obracających się swobodnie na osiach swoich wsporników umie-, szczonych symetrycznie po obu stronach samochodu znacznie ułatwiało pokonywanie poprzecznych nierówności terenu - pojazd nie zawieszał się. Samochód PZInż. 303 charakteryzował się dobrą zdolnością pokonywania wzniesień. Dla odmiany ciągnikowej (ciężarowej) jej wartość wynosiła 42% (na podłożu twardym, z pełnym obciążeniem), zaś dla wersji szybkiej (osobowej) - 47%.

76