Lawrence Venuti �Przek�ad, wsp�lnota, utopia�

274 Lawrence Vena»

ale także interpretacje dokonywane przez historyków literatury i krytyków oraz obrazy jakimi słynne teksty obrastąją w innych formach i nurtach kultury, zarówno elitarnej jak i masowej. Przekład obcej powieści może przekazywać nie tylko jej proste, słownikowe znaczenia, nie tylko proste elementy formy narracyjnej, ale także interprea-cje, które współtworzą potem jęj zasadniczo wieczne trwanie u przyszłych pokofeś* (Benjamin 1975:295). Interpretacja taka może przystawać do interpretacji dokonanej przez obcojęzycznych czytelników, dla których tekst byt oryginalnie stworzony. Pne-ktad wzbudzi więc zrozumienie obcej kultury oraz zrozumienie kategoriami obcej koi-tury, a zatem takie zrozumienie, które częściowo odtwarza historyczny kontekst obcego tekstu - choć czyni to na użytek rodzimych użytkowników.

Weźmy jako przykład powieść Alberta Camusa Obcy (1942). Jak zaznacza sas Camus, pewne szczególne cechy stylu i fabuły charakteryzujące tekst francuski wywiedzione zostały z amerykańskiej literatury początku dwudziestego wieku, a szczególnie z prozy Ernesta Hemingwaya, ale także w ogóle z twórczości tzw. twardziel w rodzaju Jamesa M. Caina. Cechy stylistyczne przekładu Matthew Warda z 1988 roku uwypukląją ten związek intertekstualny o wiele bardziąj wyraziście niż przekład Stuarta Gilberta z 1946 roku. Różnice między tymi wersjami widoczne są już na pierwszy stronie powieści:

Aujourdltui. mamon est morU. On peut-łtre kier. je nr sais pas. Tai reęu im tdMgramme de 1'asUe: Jibre decśdłe. Bterrement demain. Sentimenls distingućs". Cela ne veut rvs (tire. C’itait peut-Hre hier.

CesiU de oieiUards est A Marengo, A quatre-vingts kUom&tres d’Alger. Je prendrm Vautobus A deux heures et farrwerai dans Paprbs-midi Ainsi, je pourrai ueiłter et je ren-tnrai demain soir. J’ai demandd detajours dccongćd mon patron etilne powait pas me les r&iser avec une escusepareille. Mais U n'amit pas Pair content. Je tui ai mmc dit: „Cr riest pas de ma faule". R n'a pas rdpondu. J'ai pensd alors ęueje n’aurai pas dA lui dire cela. En somme.je n'avaispas A m'ezeuser. Cetaitplutót A luideprdsentersescondotiances. Mais il U Jera sans doute aprłsdemain, ąuand ii me aerra en deuiL Pour le moment, e'at unpeuteommeń mamon n’dtait pas morte.AprbsVenUrrement, ancontrmre.ee tera une ąffairr ctasse et tour aura młtu une atture plus qJJ\cielU (Camus 1942:1)

Mother died today. Or, maybe, yesterday; I cant be surę. The telegram from Uie Home says YOUR MOTHER PASSED AWAY. FUNERAL TOMORROW. DEEP SYMPATHY. WMch leaves the malter doubtful; it could ham been yesterday.

The Home Jor Aged Persons is at Marengo. someJ\fty rniles from Algiers. With the hco o'dock bus I skould get iMere tceti befrore nightfiill Then l eon spend Ae nigkt tkere, keeping the usual vigil beside Uie body. and be back herr Umorrotc nening.