172 7. Poród prawidłowy
Nadzór. Zadaniem zespołu położniczego jest proponowanie rodzącej takich pozycji, które są dla niej wygodne, przynoszą jej ulgę oraz umożliwiają nadzorowanie stanu płodu.
Stan płodu nadzoruje się w sposób ciągły, przy czym sposób nadzoru zależy od możliwości technicznych.
■ Kardiotokografia telemetryczna. Bezprzewodowe przekazywanie czynności serca płodu i skurczów macicy za pomocą nadajnika i odbiornika umożliwia rodzącej dużą swobodę ruchów, co spełnia oczekiwania wielu kobiet w okresie rozwierania: rodząca może wybrać sobie taką dowolną pozycję, która ułatwia jej znoszenie bólu porodowego.
■ Wykorzystanie następujących przedmiotów: taboret porodowy, krzesło porodowe, lina (ryc. 7-67). siedzenie z oparciem (ryc. 7-68), piłka (ryc. 7-69), drabinka gimnastyczna lub kąpiel relaksująca w wannie porodowej lub łazienkowej.
Jeśli chodzi o swobodę ruchu i pozycję porodową. rodząca ma prawo do realizowania własnych wyobrażeń i życzeń. Z medycznego punktu widzenia - dopóki na podstawie danych z nadzoru matce i dziecku nic nie zagraża — rodzącą należy wspierać w wyborze dowolnej pozycji, ponieważ dzięki temu zmniejsza się zużycie leków przeciwbólowych i w pozycji pionowej skraca się czas trwania okresu rozwierania.
W przypadku nieprawidłowej czynności serca płodu konieczne jest podjęcie postępowania diagnostycznego i ewentualnie Iccznfc n go (badanie krwi włotfniczkowej, tokoliza), co zmusza do połażenia rodzącej na łóżku.
Pionowa pozycja podczas porodu. Zalety-.
■ lepsza adaptacja główki do wchodu miednicy,
■ nasilenie skurczów i ułatwienie rozwierania szyjki macicy dzięki silom ciężkości,
■ zwiększenie ciśnienia podczas parcia,
■ lepsze warunki krążenia u płodu i uniknięcie zespołu żyły głównej dolnej,
■ subiektywne ułatwienie porodu i ewentualne łagodzenie bólu.
Ryc. 7-67. Rodząca w okresie rozwierania trzyma się liny.
7.4. Prowadzenie porodu 173
Wytyczne (wg Elderinga, 1999):
I Tylko porody prawidłowe.
Pneamnkizim: mcprmloae pokuenu. ciąże wieloplodowc, poród pizedwzesny, zespól zakażenia owodni, poród w znieczuleniu nadopooo-wym. poród po podaniu ośrodkowo działających leków, poród matki zakażonej (wirusowe zapalenie wątroby. HIV).
■ Tylko na życzenie rodzącej.
■ Przy intensywnym nadzorze położnej i lekarza.
■ Przy stałej gotowości drugiej osoby do wyjęcia rodzącej z wody w razie pilnej potrzeby
■ Zasady nadzoru takie jak podczas miłego porodu.
Ułożenie rodzącej. Pod koniec okresu rozwierania, kiedy bóle porodowe nasilają się. często rodzące chcą położyć się w łóżku, aby położyć się na wznak, na lewym boku (zapobiega wystąpieniu zespołu żyły głównej dolnej) lub usiąść.
Ryc. 7-69. Rodząca w okresie rozwierania siedzi na dużej piłce.
Położnicza zasada układania rodzącej. Rodzącą układa się na tym boku. na którym znajduje się ta część główki, która objęła prowadzenie, zstępuje w głąb miednicy i ma wykonać zwrot do przodu.
Praktyczna uwaga. W pozycji leżącej znamiennie skraca się okres wydalania, podczas gdy okres rozwierania się nie zmienia!
Kąpiel relaksacyjna. Stosowanie kąpieli w okresie rozwierania przyjęło się dlatego, żc oprócz działania rozluźniającego powoduje ona także zmniejszenie bólu. Należy przy tym uwzględnić poglądy odnośnie do ciągłego nadzoru stanu płodu.
Poród w wodzie. W Europie Środkowej, jako alternatywa dla przesyconego techniką położnictwa, wśród położników, położnych i rodziców zwolenników znalazł poród w wodzie (-> forma łagodnego porodu).
Brak opracowań naukowych dotyczących tego tematu, dlatego problem len nie będzie poddany ocenie, także w kwestii ewentualnego ryzyka.
Lekarskie kontrole
■ Osłuchiwanie tonów serca płodu (p. str. 158) lub badanie kardiotokograficzne (p. str. 162).
Praktyczna wskazówka. W okresie rozwierania tony serca płodu osluchuje się: 1) co 15 min. 2) natychmiast po pęknięciu pęcherza płodowego. 3) w przypadku silnych i częstych skurczów - po każdym skurczu!
■ Ocena rozwarcia ujścia szyjki macicy (p. str. 146).
■ Ocena wysokości stania główki (pośladków) w kanale rodnym (p. str. 153) z ustaleniem wstawiania się, ułożenia i zstępowania.
■ Ocena czynności skurczowej (p. str. 139).
■ Ocena płynu owodniowego (p. str. 158).