P1010031 (2)

174 7. Poród prawidłowy

Objaśnienia

■ 1 —2 wykłady na temat porodu i sensu profilaktyki, projekcja filmu.

■ Przedstawienie kobiet, które już urodziły i potrafią opowiedzieć swoje wrażenia.

■ Rozmowa z ciężarnymi, odpowiadanie na ich pytania. Przedstawienie i ćwiczenie różnych pozycji porodowych.

Praktyczna wskazówka. Należy wystrzegać się przesadnych obietnic na temat efektów metod psychoprofilaktyki. Cel: 1) rozwianie obaw, 2) zrozumienie własnego aktywnego udziału w porodzie, 3) dążenie do przeżycia porodu jako radosnego wydarzenia.

Gimnastyka ciężarnych. Znaczenie mają przede wszystkim ćwiczenia rozluźniające podczas całej ciąży. Cel: wyrobienie kontroli nad mięśniami, aby łatwo doprowadzić do rozluźnienia.

Przeciwwskazania. Kobiety ze skłonnością do poronień lub porodów przedwczesnych.

Praktyczna uwaga. Kobiety w zaawansowanej ciąży nic mogą wykonywać ćwiczeń nadmiernie obciążających.

Ćwiczenia rozluźniające oparte na zasadach treningu autogennego (I. H. Schultz) z metodyką ukierunkowaną na poród.

7.4.1.2 Uśmierzanie bólu porodowego

Definicja. Ból porodowy jest intensywnym bólem, który zwiększa się w miarę rozwierania się szyjki macicy, czasu trwania skurczu i napinania dna miednicy. Ból może być przyczyną przedłużonego, powikłanego porodu.

Etiologia. I. W czasie okresu rozwierania ból spowodowany jest rozciąganiem szyjki macicy i dolnego odcinka macicy oraz rozwieraniem się ujścia szyjki macicy. 2. W późnym okresie rozwierania i w okresie wydalania ból spowodowany jest rozciąganiem części miękkich kanału rodnego i dna miednicy. 3. W czasie porodu ból zwiększa się wraz z rozwarciem szyjki, czasem trwania skurczu i napinaniem dna miednicy.

Praktyczna uwaga. Intensywność bólu zmienia się w przebiegu porodu; odczuwanie bólu jest także indywidualnie zróżnicowane, na co należy reagować ze współczuciem.

Uśmierzanie bólu. Bodźce bólowe z szyjki macicy i dolnego odcinka przewodzone są do rdzenia kręgowego od segmentu L, do Th_I0. W późnym okresie rozwierania i w okresie wydalania bóle przez nerw sromowy przewodzone są do segmentów S₂-S₄ rdzenia kręgowego (ryc. 7-70).

Patofizjologia. Ból porodowy jest fizjologiczny, jednak stracb i ból wpływają na czynność skurczową i mogą niekorzystnie wpływać na stan płodu.

■ Na przykład, spowodowana bólem hiper-wcntylacja ciężarnej może prowadzić do hi-pokapni, zasadowicy i zmniejszenia przepływu maciczno-łożyskowego.

PsychoprofUaktyka

Zespół strach — napięcie — ból (model wyjaśniający zaburzenia porodu). Rodząca odczuwa ból szczególnie silnie, ponieważ boi się porodu (Read). Ból związany jest z napięciem i prowadzi do: 1) skurczu mięśni —» skurcze powodują ból, 2) zaburzeń oddychania (—» hiperwentyia-cja) i skurczu naczyń (—» zwiększa skurcz), 3) zwiększonej wrażliwości na odczuwanie bólu (—» błędne koto).

Profilaktyka: Systematyczne przygotowanie ciężarnej przez 1) objaśnienia, 2) gimnastykę ciężarnych, 3) ćwiczenia rozluźniające, 4) naukę techniki oddychania.

Dlatego zadaniem położnika jest usunięcie obaw rodzącej (strach oczekiwania) i zmniejszenie napięcia (psychoprofUaktyka) oraz łagodzenie bólu podczas porodu (—> akupunktura, przezskóma elektryczna stymulacja nerwów, leki łagodzące ból). Granice postępowania uśmierzającego ból występują wtedy, kiedy mogą stanowić zagrożenie dla ciężarnej lub płodu. _

Ryc. 7-70. Przebieg nerwów przewodzących ból oraz miejsca najbardziej odpowiednie do blokowania przewodzenia bólu (modyfikacja Baumanna i Hucba).

■ Technika oddychania w okresie rozwierania.

- Do rozwarcia szyjki macicy na 4 cm: swobodne głębokie oddechy, z oddychaniem brzusznym w przerwie międzyskurczowcj.

- Rozwarcie szyjki macicy 5-10 cm: 4 s wdech. 12-15 s swobodny wydech. Podczas skurczu

pełne rozluźnienie, jak poprzednio ćwiczone, ze skupieniem uwagi na lechnice oddychania.

■ Technika oddychania w okresie wydalania. Demonstrowana jest tylko technika parcia w ułożeniu na wznak i na boku, ale ciężarne lego ćwiczenia nie wykonuję. Można natomiast pozwolić kobietom w ułożeniu na wznak z lekko przyciągniętymi nogami (ręce pod kolanami) ćwiczyć głębokie wdechy z możliwie długimi wydechami. Ćwiczenia oddychania przeponowego na czas wyrzyna-nia się główki.