Przemiany męskości w kulturze współczesnej (11)

Kriyiitot Arcimowiu

Taką preferencję wyrażał też 5-1 6*letni chłopcy. Mężczyźni starsi od studentów preferowali raczej muskularną budowę dała. sylwetkę hipermezo-morficzną. Ten typ sylwetki charakteryzuje bardzo rozbudowana klatka piersiowa I ramiona, szerokie plecy oraz wąska talia. Kiedy porównywano wpływ wyglądu dała z oddziaływaniem innych czynników (np. sukcesu zawodowego) na poczucie własnej wartości, okazało się, że wygląd odgrywa w tej ocenie doniosłą rolę⁸³. Wielu - głównie młodych - mężczyzn uprawia kulturystykę. wspomagając się niebezpiecznymi dla zdrowia środkami hormonalnymi. W Stanach Zjednoczonych na początku lat dziewięćdziesiątych ponad milion młodzieńców używało sterydów w połączeniu z różnorodnymi programami ćwiczeń fizycznych⁸⁴.

Badania przeprowadzone w 2003 roku w naszym kraju pokazują, że 44% Polaków chciałoby coś poprawić w swojej sylwetce lub wyglądzie zewnętrznym. Największy odsetek takich mężczyzn jest wśród osób z wyższym wykształceniem i mających wysokie dochody⁸⁵. Można powiedzieć, że od czasu, kiedy kobiety nabrały poczucia niezależności i stały się bardziej asertywne, mężczyźni muszą dokładać więcej starań, aby przyciągnąć ich uwagę. Zadbany wygląd jest również koniecznością w świecie biznesu. W czasach, gdy mężczyźni niepodzielnie kontrolowali sferę ekonomiczną, ich wygląd miał drugorzędne znaczenie. Jednak większa konkurencja na rynku pracy spowodowała, że prezencja stała się jednym z istotnych czynników w walce o osiągnięcie sukcesu zawodowego⁸⁶.

W latach siedemdziesiątych rozpowszechnił się nowy typ geja macho, dbającego o muskularną sylwetkę ciała. Heteroseksualni mężczyźni podchwycili ten wzór, co spowodowało zmniejszenie napiętnowania gejów, postrzeganych dotąd jako niepełnowartościowi, słabł mężczyźni. Adam Buczkowski twierdzi, że kulturystyka jest dalekim odbiciem homoseksualnej subkultury⁸⁷. Nowy obraz dała uczyniono obowiązującym, ponieważ nastąpił wzrost uczestnictwa kobiet w sferze publicznej, zaczęły się zacierać różnice między kobietą a mężczyzną I w związku z tym potrzebne było wyekspono-

** M E. Mishkind, J. Rod*. LR. Silbwstón, RH 8tfiegeł-Moora, Tht Embodimant ot MascuHnlty: CuHuml, Psychologie^ and Bahavioral Dlmenslons, (*) Changlng Mtn... i. 42-46. ^u Cyt ac E Mandat, Podmiotowa I Iniarpanonalna honaakwancja alaraotyp&a idąnnych i płcią. Katowfct 2003, i. 76.

^m Stoaunak do wtaanago dała ~ kkal pięknaj kobiaty I przytlofrago mfiayiny. Komunikat z badań, Warszawa 2003

* Zdb-* Z MM JOygyaiwdnlri ;Lludano, loddagOoodL

*>iaaMniac^«a*ia^yo46w wpocifMH M^6»nmd»alycnXX#a>a>.fofjA.6wo-hMM, Spdaana mnanta dala. Piać Mm IM MMsjg gtlśjj SM I M L UjM ŁMfOoot^a. $K

wanie męskiej muskulatury, aby pokazać. Że różnice między płciami jednak istnieją. Takie poglądy wyraża Marc E. Mishkind, a także inni naukowcy z Yale University.

Sarah Grogan twierdzi, że w dekadzie lat osiemdziesiątych w magazynach i w innych środkach masowego przekazu pojawił się wizerunek muskularnego, młodego mężczyzny. Jednym z najbardziej popularnych wzorów męskości w tych latach stała się postać Rambo grana przez Sylvestra Stallo-ne. Należy dodać, iż wzrost zainteresowania dałem jest u mężczyzn spowodowany prawdopodobnie także zmniejszeniem identyfikacji mężczyzny z rolą żywiciela rodziny i wzrostem jego autonomii. Dziś wielu mężczyzn uczęszcza na siłownie w celu zbudowania masy mięśniowej. Muskularna sylwetka nadal bowiem przez część społeczeństwa jest łączona z silną psychiką i odwagą. Prawdopodobnie ideał kobiecego ciała reprezentuje drugą stronę tego fenomenu. Ciało kobiety konotuje takie stereotypowe cechy, jak: słabość, delikatność, które są przeciwstawiane mocy i sile męskiego dała. Rozpowszechniony ideał szczupłego kobiecego ciała może być przemyślanym, ostatnim bastionem kobiecości. Zatem stworzenie wzoru muskularnej me-zomorficznej sylwetki mężczyzny w opozycji do szczupłego kobiecego ciała - zdaniem Mishkinda - należałoby postrzegać w kategoriach reakcji przeciwko równości płciowej.

Dominujący od XVIII stulecia w kulturze zachodniej dwupłciowy model ciała człowieka, który podkreślał różnice biologiczne w celu uzasadnienia odmiennych ról społecznych kobiet i mężczyzn oraz hierarchii płd, jest współcześnie podawany w wątpliwość oraz kwestionowany⁸⁸. Coraz częściej w obszarze kultury popularnej i w realnym życiu obserwujemy androgynicz-ne kreacje mężczyzn. Warto zauważyć, że androgynia nie jest niczym nowym. Wiele mitów 1 teorii w różnych kulturach odnosi się do motywu zjednoczenia przeciwieństw oraz tajemnicy całości określonej przez Mikołaja z Kozy mianem coincidontia oppositorum. Androgynia była postrzegana jako wzorzec archetypowy. Jej symbolicznemu odtwarzaniu służyły obrzędy. W Europie pozostałością po pradawnej obrzędowej androgynU była zabawa w przebierańców praktykowana podczas karnawału czy święto wiosny, podczas którego ludzie przywdziewali strój płci przeciwnej⁸⁸. W mitologii greckiej występują postacie Hermafrodyty, obupłciowego dziecka Hermesa i Afrodyty, oraz Tiresiasa, który zmienił się z mężczyzny w kobietę, by ponownie stać 8 Por.: £ mmffl BSB | wwcpotope. Mitom tonapcfr pkt w u/ędu MfeigM MM Toruń mat m-m

41