252 Rozdział 11
obywatel żyjący w biedzie mógł przeżyć. System ten jednak jest coraz bardziej kosztowny i przy tym wysoce nieefektywny. Nie zawiera bowiem w sobie żadnych działań prewencyjnych ani takich mechanizmów, które pozwalałyby ludności najuboższej wyjść z biedy i uzyskać szanse trwałego awansu materialno--społecznego. Tak więc w sytuacji, kiedy współczesne państwo nie jest w stanie poradzić sobie z rozwiązywaniem większości problemów społecznych, w tym szczególnie problemu biedy i ubożenia coraz szerszych grup ludności, to pojawiają się głosy domagające się ograniczenia socjalnych funkcji państwa. Do tej pory nie udało się bowiem poprawić sytuacji materialnej najsłabszych i najuboższych grup społecznych poprzez prowadzenie tradycyjnej polityki społecznej opartej na „rozdawnictwie” różnych zasiłków i przyznaniu doraźnej pomocy na koszt wszystkich podatników. Nie udało się też stworzyć państwa i społeczeństwa solidarnego, stąd głosy nawołujące do powrotu do liberalnego modelu państwa i liberalnej gospodarki rynkowej35. Żadne państwo nie jest bowiem w stanie wygenerować wystarczających dochodów na pokrycie wszystkich potrzeb swoich obywateli. Nie można więc żądać wszystkiego od państwa. Można jednak wymagać stworzenia odpowiednich warunków, które zapewniłyby względnie równe szanse rozwoju wszystkim grupom społecznym, w tym najuboższym.
1. Jakie są przyczyny nierówności społecznych?
2. Wymień najważniejsze patologie społeczne.
3. Podaj motywy migracji międzynarodowych ludności.
4. Jakie są pozytywne i negatywne skutki migracji?
5. Modele państwa i argumenty przemawiające za ograniczeniem jego funkcji socjalnych.
Balcerowicz L., Wolność i rozwój, Kraków 1998.
Baumn Z., Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy, Kraków 2006.
Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Warszawa 2004. Clark P.F., Steward J., Clark D.A., The globalization of the labour market jor Healthcare professionals, „International Labour Review” 2006, nr 1-2.
Cohen N., Umarła klasa, „Europa” 2008, nr 29.
Dahrendorf R., Nowoczesny konflikt społeczny, Warszawa 1993.
Danecki J., Ubóstwo jako kwestia społeczna we współczesnej Polsce, [w:] S. Galinowska (red.), Polska bieda II, Warszawa 1997, s. 331.
35 Por. W. Wilczyński, Zemsta liberalizmu, „Wprost” 2006, nr 17, s. 58. Por. także J. Gray, Nieudany eksport liberalizmu, „Gazeta Wyborcza” 16-17.04.2006, s. 18-19.
De Tocqueville A., O demokracji w Ameryce, Warszawa 1979.
Fitoussi J.P., Rosanvallon P., Czas nowych nierówności, Kraków 2000.
Gabryszak R., Koncepcje sprawiedliwości politycznej i społecznej, „Przegląd Politologiczny” 2006, nr 4.
Gierszewska R., Łopato J., Zamożność, dochody, ubóstwo, świadczenia społeczne, [w:j G. Firlit-Fesnak i M. Szycko-Skoczny (red.), Polityka społeczna, Warszawa 2007. Górecki J., Współczesne migracje ludności, [online], http://www.maximus.pl/bw-Gray J., Nieudany eksport liberalizmu, „Gazeta Wyborcza” 16-17.04.2006.
Gwiazda A., Migracje ludności w erze globalizacji, „Międzynarodowy Przegląd Polityczny” 2007, nr 20.
Jarmołowicz W., Polityka państwa na rynku pracy w warunkach transformacji i integracji gospodarczej, Poznań 2005.
Komisja Rozwoju - Dokument roboczy w sprawie rozwoju i migracji 2006.
Kozak S., Patologie wśród dzieci i młodzieży, Warszawa 2007.
Orłowski W., Koszt słabego państwa, „Business Week - Polska” 23.06.2005.
Podgórecki A., Patologia życia społecznego, Warszawa 1969.
Pospiszyl [., Patologie społeczne, Warszawa 2008.
Ryfkin J., Koniec pracy,Wrocław 2001.
Salik H., Wywiad z J.K.Bieleckim pt. W ciągu jednego pokolenia dokonaliśmy cudu, „Dziennik” 29.11.2006.
Slawik K., Patologie III Rzeczypospolitej, Katowice 1994.
Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Warszawa 1954. Steinberger P.J., The idea of the State, Cambridge 2005.
Thomas W., Znaniecki F., Chłop polski w Europie i Ameryce, Warszawa 1976. Wilczyński W., Wrogie państwo opiekuńcze, Warszawa-Poznań 1999.
Wilczyński W., Zemsta liberalizmu, „Wprost” 2006, nr 17.