0929DRUK00001742

330

liOZDZIAU VI, UST. 12

Oznaczmy przez a, [3, y i 8 położenia punktu G', odpowia dająca>*czterem powyższym wartościom kąta © — X, gdy ]3 > 0, a przez a', [3', y' i 8' położenia tegoż punktu, gdy [3 <C 0, to z ryciny widzimy, że w pierwszym przypadku ruch punktu G' odbywa się w kierunku wskazanym przez strzałkę b, a w drugim przypadku w kierunku, wskazanym przez strzałkę //. Pierwszy z tych kierunków jest wsteczny, drugi zaś prosty.

72. Paralaksa wiekowa. Zagadnienie, mające na celu wyznaczenie ruchu układu słonecznego w przestrzeni, nie jest dotąd jeszcze w sposób zadowalający rozwiązane. Badania dotychczasowe nie pozwoliły wyznaczyć dokładnie kierunku ruchu, a tembardziej stwierdzić, czy kierunek ten nie ulega zmianie. Wskutek tego zagadnienie paralaksy wiekowej opieramy na założeniu, że' ruch układu słonecznego w przestrzeni odbywa się po linji prostej z prędkością stałą.

Przypuśćmy, że ruch układu odbywa się z prędkością stalą v km/sek po linji prostej, która w przedłużeniu przecina się ze sklepieniem niebieskiem w dwóch punktach, di Łun e-metrałnre przeciwległych: punkt, ku któremu ruch jest skierowany, nazywa się apeksem, punkt przeciwległy antiapeMem.

Ruch paralaktyczny gwiazd, który jest odzw ieroiedloniem tak określonego ruchu słońca, a. wiec i obserwatora ziemskiego, w przestrzeni, w \ pływa z następującego rozważania.

Niechaj słońce w czasie danym t znajduje się w punkcie i? <ryp. 57), a w czasie f w punkcie S'. Oznaczmy przez a dl ugość ■drogi, przebytej w czasie Ti' t, to przy prędkości v km/sek jest

— i) km.

W kierunku £fB' znajduje się apeks przestrzennego ruchu słońca.

Weźmy pod uwagę jakąś gwiazdę G. Z powodu ruchu ■słońca zmienia się odległość gwiazdy od słońca oraz kąt, utworzony przez kierunek ruchu słońca i prostą, przechodzącą przez słońce i gwiazdę. Odległość ta w czasach t i f niech będzie odpowiednio A i A', a kąty, utworzone przez kierunek ruchu i kierunek. słońce - gwiazda, w tych samych czasach niech