94297001

254

X. CYBULSKI

Grly się. posługujemy przetoką pierwszego rodzaju, otrzymujemy z niej mieszaninę soku pokarmów, śliny etc. słowem normalną treść żołądka. Przetokę taką możemy zamykać albo na stałe, wstawiając osobnego kształtu srebrną ru-reczkę (ryc. 94), która się w przetoce utrzymuje i może być zamykaną, albo osobną czapeczką, albo korkiem; możemy także zamykać ją na pewien czas za-pomocą osobnego gumowego krążka, posiadającego stożkowatą wyniosłość, która się dokładnie dopasowuje do zewnętrznej rany. Krążek się umocowuje zapo-mocą opaski; przez środek krążka może przechodzić szklanna rureczka z licznymi otworkami po bokach i końcu, z dołu zaś może być przymocowany szklan-ny cylinder, tak, że gdy zwierzę zostaje w pozycyi stojącej, ilość soku, zbierającego się w naczyńku może być od razu określoną (ryc. 95). Tę samą metodę możemy stosować w przetoce drugiej kategoryi. Z tej przetoki otrzymujemy sok czysty, ponieważ ani pokarmy, ani ślina do żołądka dostać się nie mogą z całej błony śluzowej, lecz czynniki, które powodują wydzielanie się soku tylko częściowo będą normalne. W przypadku stosowania trzeciej kategoryi przetoki podniecenie aparatu wydzielniczego jest całkowite. Zwierzę połyka pokarm, wprowadza do dużego żołądka, w którym rozpoczyna się wydzielanie normalne. Jednocześnie z tern rozpoczyna się wydzielanie też z odosobnionej części żołądka owego woreczka ślepego, czyli żołądeczka, które przebiega zupełnie równolegle. Metodę tę, opracowaną na psach, stosowano także u małp i kóz i jeden przypadek obserwowano u człowieka, a mianowicie u dziewczyny, u której wskutek przepukliny żołądka, cześć żołądka zupełnie się odosobniła od reszty i posiadała przetokę (Cade i Latarjet). Obserwowano również przetokę drugiej kategoryi na ludziach, u których wskutek zwężenia przełyku musiano otworzyć przetokę przełyku i gastrostomię do karmienia chorego.

c) Warunki powstawania soku.

Mając do dyspozycyi zwierzę z którąkolwiek z wymienionych przetok i chcąc obserwować wydzielanie się soku żołądkowego, umieszczamy je w pozycyi stojącej na osobnym stoliku z ramą u góry; zapomocą dwóch pasków, założonych obok tylnich i przednich kończyn, podnosimy je nieco ku górze tak, ażeby ła- ' parni zaledwo dotykało podstawy. Łapy także z lekka przymocowuje się do podstawy. Ustawiwszy zwierzę, otwieramy przetokę, albo umieszczamy w niej opisany wyżej krążek z rurką.

Na takiem zwierzęciu, jak również u ludzi, posiadających przetoki, możemy się przekonać, że dopóki zwierzę jest spokojne, lub wogóle niema warunków, któreby nasuwały myśl zwierzęciu o jedzeniu, sok z żołądka wcale się nie wydziela. Gdy jednakże zwierzęciu pokażemy pokarm, lub zwierzę zaczyna żuć pokarm, rozpoczyna się wydzielanie soku, które trwa i wtedy, gdy zjawisko, które wywołało wydzielanie, zostało usunięte.

Wydzielanie staje się jeszcze silniejsze i trwa znacznie dłu-