0149

134

WŁODZISŁAW II (ż. KRYSTYNA, JUDYTA, ZWINISŁAWA. AGNIESZKA).

III. G.

Wincentego, że zyskał podówczas szczególne względy cesarza: wtedy to rzeczywiście po uprzednich nieporozumieniach przygotowywało się pojednanie między cesarzem a księciem czeskim¹), a w październiku 1155 roku przebywa Włodzisław (czeski) i Albrecht Niedźwiedź na dworze cesarskim ²), przy której to sposobności snadno owo małżeństwo mogło być doprowadzonem do skutku.

Hipoteza o drugiej żonie Włodzisława polskiego, córce Albrechta Niedźwiedzia, imieniem (przypuszczalnie) Krystyna, upada tedy jako zgoła nieuzasadniona.

Przeździecki^{3 4 5}), odniósłszy zapiskę Wincentego z r. 1155 do naszego Włodzisława, daje mu również córkę Albrechta za drugą żonę, ale pomieszawszy tę wiadomość z zapiską z r. 1153, nazywa ją Judytą. Mniemanie to po uprzednim wywodzie nie wymaga szczegółowego zbijania.

i b. [Zwinisława].

Według mniemania Szaraniewicza¹) drugą po Agnieszce (zmarłej rzekomo jeszcze r. 1139) żoną Włodzisława II miała być córka Wsewołoda Olgowica, w. ks. kijowskiego. Okolicznościowo nazywa on ją Zwini-sławą '■), choć na innem miejscu'() daje Zwinisławę za żonę Bolesławowi Kędzierzawemu. Przez widoczną omyłkę wymienia także Smolka⁷) Zwinisławę jako zonę Włodzisława II, poślubioną rzekomo jeszcze przed Agnieszką; gdzieindziej^s) uważa on (trafnie) Zwinisławę za żonę Bolesława Wysokiego, syna Włodzisława II. Nie ma dostatecznej podstawy do uznania Zwinisławy za żonę Włodzisława, czy to pierwszą czy drugą. W Latop. Hipac.") nazwany jest wprawdzie Włodzisław: ziat’ Wszewołoda, jednakże, jak tralnie zauważył sam Smolka¹⁰), wyraz ziat’ jest tu wzięty w znaczeniu obszerniejszem i nie oznacza tego, co polski: zięć, ale tyle co: swat, krewny; mógł się tedy odnosić do stosunku, jaki przez małżeństwo Bolesława Wysokiego z Zwinisława zawiązany został między ojcami obojga małżonków. Wzmianka tegoż łatopisu ⁿ), zamieszczona pod r. 1141, o wyprawieniu jednej z córek Wsewołoda do Polski, nie odnosi się do małżeństwa Włodzisława II, ale, jak to niżej okażemy (III. 16.) do małżeństwa Bolesława Wysokiego z Zwinisława, tego samego, o którem też latopis mówi pod r. 11-12'-).

i c. [Agnieszka].

Zdaniem Szaraniewicza ¹³) trzecią po rzekomej Zwinisławie żoną Włodzisława II była córka jakiejś nieznanej z imienia córki Henryka IV, króla niemieckiego, imieniem prawdopodobnie Agnieszka. Mniemanie to wynikło z błędnego przypuszczenia, jakoby Agnieszka, rzeczywista i jedyna żona Włodzisława, umarła bardzo rychło (1139 r.) i jakoby tenże po jej śmierci ożenił się z Zwinisława. Ponieważ już po rzekomej dacie zaślubin ze Zwinisławą są w innych wiarogodnyeh źródłach wzmianki o istnieniu żony Włodzisława, która przez matkę była wnuka Henryka IV, przeto, mniema Szaraniewicz, trzeba przypuścić, że Włodzisław był trzykrotnie żonaty, i że ową trzecią żoną była tak samo jak pierwsza, jakaś wnuka Henryka IV, lego samego co ona imienia, Agnieszka. Całe to wnioskowanie upada, skoro tylko usuniemy (zob. wyżej) błędne przypuszczenie o poślubieniu Zwinisławy przez Włodzisława, a wtedy okaże się, że pierwsza i trzecia (w rozumieniu Szaraniewicza) jego żona jest tą samą osobą. Nie ma też śladu, iżby Henryk IV miał więcej nad jedne córkę ^u); o tej zaś córce (Agnieszce) wiadomo, że poślubiła (po Fryderyku I szwabskim) Leopolda III austriackiego; córka z tego małżeństwa, również Agnieszka, była rzeczywistą (w rozumieniu Szaraniewicza pierwszą) żoną Włodzisława.

1

Palacky, Gesch. Bohm. I. 433.— -) Cohn, Die Verwandschaft 637. — 3) Ślady Bolesławów 95. — 4) Die Hypat.

2

Chroń. 16 25. 26. — 5) Ibid. 25. -    6) Ibid. 16. — ~) Mieszko Stary 272, gdzie czytamy: syn Władysława (II) Bolesław

3

(Wysoki), z Zwienisławy Wsiewolodówny urodzony. Także w tabl. geneal. do tegoż dzieła Zwinisława wymieniona jako pierwsza

4

żona Włodzisława II. — 8) Ibid. 225. 310. 460. 461; także w tabl. geneal. — 9) Str. 224. — l⁽⁾) Mieszko Stary, 460. — U) Str-

5

220. — 12) Str. 224. — 13) Die Hypat. Chroń. 26 i III uw. 162. — 14) Cohn, Stammtafelu nr. 19.