FizykaII92301

917

w takim razie molekuły, pędząc w najrozmaitszych kierunkach, doznają najliczniejszych uderzeń i najrozmaitszych odbić, przez co nareszcie pewien stan ruchomej równowagi w mięszaninie ustalić się musi. Także chłonienie gazów, odbywające się rozmaicie według natury ciała chłonącego i gazu, da się łatwo wytłumaczyć, jeśli się uwzględni tę okoliczność, że wielkość objętości gazu, przechodzącego w jednostce czasu przez dziureczki ciała stałego do próżnej przestrzeni, zostawać musi w związku z chyżością, molekułom każdego gazu właściwą. Objętość ta jest większa u kwasu węglowego, niż u tlenu, u tego znowu większa,, niż u azotu, a największa u wodoru, bo też i chyżości molekularne tych gazów w tej samej mierze rosną. Nawet złe przewodnictwo gazów znajduje w tej teoryi swe objaśnienie; albowiem przewodzenie ciepła w masie gazu znaczy według niej tyle, ćo przenoszenie żywej sity z cieplejszych molekułów na zimniejsze. Dla wielkiej, chyżości molekułów gazu stałoby się to w krótkim czasie na znacznej przestrzeni, gdyby ruch ich odbywał się bez przeszkód w prostej linii; atoli wnet każdy z nich po przebiegnięciu bardzo krótkiej drogi uderza albo o drugi taki sam molekuł, albo o ścianę jaką i doznaje odbicia; że zaś to w najrozmaitszych kierunkach dzieje się, a do tego jeszcze przy uderzeniu cieplejszego molekułu o zimniejszy nie cały zasób żywej siły uderzających się nawzajem molekułów (jak w przesyłaniu dźwięku), lecz tylko różnica ¹) tegoż, czyli raczej (z powodu,, iż każdy molekuł od innych pod wszystkiemi możliwemi nachyleniami linii dośrodkowej onych do kierunku uderzenia trafiany bywa), tylko połowa tej różnicy przenosi się z jednego na drugi; zatem przy uderzeniach po tak krótkim zawsze biegu tylko bardzo mała ilość ciepła z więcej ogrzanego molekułu na mniej ogrzany przeniesioną być może: skutek więc takich przy uderzeniach przeniesionych wielkości ruchu pomimo bardzo wielkićj liczby uderzeń, tylko nieznaczny być może i podniesienie temperatury powoli sprawia zwłaszcza, gdy i nasze przyrządy do wykazania małych różnic w temperaturze dla swej niewielkiej czułości mało są przydatne. Gazy wszakże nie są całkiem złemi przewodnikami ciepła, jak to do niedawna utrzymywano, i na mocy

1

li bucz toin dodatkowy.