Magazyn6
6701

59

AKCEPTACJA I AKCEPT — AKCJA KATOLICKA

kowe oświadczenie uczynione na wekslu; cofnięcie jednak akceptu ma jedynie skutek prawny wtedy, gdy cofnięcia dokonał przed zwróceniem wekslu posiadaczowi, o ile bowiem weksel wydał już, albo o przyjęciu powiadomił kogokolwiek z podpisanych na wekslu — odpowiada wekslowo pomimo cofnięcia akceptu ; tłumaczy się powyższe celowem dążeniem ustawodawcy do nie-wprowadzania w błąd szerokich warstw przyszłych wierzycieli wekslowych.

Akcept przez wyręczenie (interwencja) stanowi odmianę omawianego wyżej przyjęcia. Polega ona na tern, iż bądź osoba już na wekslu ujawniona i z niego zobowiązana, bądź też osoba trzecia niezo-■bowiązana z wekslu — dokonywa pizyjęcia, wyręczając przez to właściwego przyjemcę, którym winien być trasat; osobę taką powołuje w tekście wekslowym wystawca lub którykolwiek z indosantów przez umieszczenie t. zw. adresu w potrzebie. Instytucja powyższa w zasadzie powstała w średniowieczu, mając na celu—przez wyręczenie osoby zobowiązanej do tego, a nie mogącej z przyczyn od niej niezależnych przyjęcia dokonać — ratowanie honoru kupieckiego i jej kredytu gospodarczego. Obecnie współczesne prawo wekslowe uzasadnia celowość powyższej instytucji skróceniem postępowania regresowego i zaoszczędzeniem kosztów, związanych z wykonaniem prawa regresu. Przyjęcie bowiem przez wyręczenie może nastąpić we wszystkich przypadkach poszukiwania zwrotnego przed płatnością, wyjąwszy, gdy chodzi o weksel, którego przedstawienia do przyjęcia zabroniono; posiadacz może nie zgodzić się na przyjęcie przez wyręczenie, nawet gdyby było zaofiarowane przez osobę, wskazaną do przyjęcia w potrzebie; jeżeli jednak zgodzi się na przyjęcie przez wyręczenie, traci prawo poszukiwania zwrotnego przed płatnością wekslu przeciw swoim poprzednikom. — Przyjęcie przez wyręczenie, podobnie jak i zwykły akcept, /.aznacza się na wekslu wraz z podpisaniem go przez wyręczyciela, przyczem o ile ten ostatni nie wskazuje kogo wyręczył, uważa się, iż wyręczenie nastąpiło na korzyść wystawcy.

Akcept, zarówno zwykły, jak i przez wyręczenie, nie może mieć miejsca z istoty swej w wekslu własnym, który nie ulega przyjęciu. Nadto z mocy wyraźnego żaka tu prawnego nie może mieć miejsca przy czeku, bez względu na jego rodzaj. Dodać należy, iż w języku potocznym przez akcept rozumie się, wbrew podstawowym pojęciom prawnym — weksel z wystawienia własnego kupca, w przeciwstawieniu do weksli jedynie przez niego indosowa-nych, a nazywanych pospolicie r i m e s a-m ..

Adam Daniel Szczygielski.

Akcja katolicka.

A. K. jako współczesna metoda pracy duszpasterskiej Kościoła .Katolickiego, dawną jest co do swej istoty — nową zaś co do form, dostosowanych do bieżących potrzeb, wywołanych przeobrażeniami społeezno-ekonomicznemi, jakie dokonywały się w świecie od XVIII w. „Polega ona na udziale wiernych katolików w apostolacie hierarchji kościelnej" (Pius XI do Kard. Prymasa Hiszpanji 6. XI. 1929). Zadaniem A. K. jest: „obrona zasad religji i moralności, rozwój zdrowej i pożytecznej akcji społecznej pod kierownictwem hierarchji kościelnej — ponad wszystkiemi partjami politycznemi i niezależnie od nich — celem odnowienia życia katolickiego w rodzinie i społeczeństwie" (Pius XI do Przew. Mię-dzynar. Unji Kobiet Kat. 30. VII. 1928). Cechą zasadniczą A. K. jest to, że jest ona apostolatem świeckich ze specjalnego mandatu Kościoła: „Kapłani uważać ją muszą jako konieczny czynnik swego urzędu pasterskiego, wierni jako swój obowiązek życiowy" (Pius XI do Kard. Gasparriego 24.    1.    1927), oraz jej hierarchiczność.

A. K. jest wszczepiona w hierarchję kościelną i przez nią bezpośrednio kierowana, jest bowiem „współpracowniczką Kościoła w najważniejszem jego dziele, w dziele apostolstwa" (Pius XI przemówienie z dn. 16. V. 1926).

Dążąc do zintensyfikowania życia katolickiego, rozpoczyna swą pracę od zasadniczej komórki życia kościelnego — od paraf ji. Stąd jej charakter parafjalny. Zadania atoli A. K. nie ograniczają się Ii tylko do życia parafjalnego. Obejmuje ona całe życie we wszystkich jego przejawach (kultura, sztuka, nauka, życie społeczne, ekonomiczne, państwowe): „nie wyklucza ona niczego, co w jakikolwiek sposób bezpo-