684
CLEARING
b) clearing dotyczy towarów wytworzonych w obu krajach; jeżeli chodzi o towary w obrocie uszlachetniającym polsko-niemieckim — clearing dotyczy kosztów robocizny ;
c) importerzy niemieccy wpłacają dłużną kwotę na specjalne konto Zahanu w niem. Kasie Rozrachunkowej, a importerzy polscy na konto niem. Kasy Rozrachunkowej w Zahanie. Każdy wpłaca w walucie swojego kraju — jeżeli zobowiązanie opiewało na walutę zagraniczną, to równowartość, celem dokonania wymienionej wpłaty, oblicza się w walucie krajowej po ostatnim kursie urzędowym danej waluty zagranicznej ;
d) wypłaty wierzycielom w kraju następują po wpłynięciu dłużnych kwot na korespondencyjne konto;
e) obroty odbywają się w ramach miesięcznych planów eksportowo-importowych, ustalanych na wspólnych perjodycznych konferencjach polskiej i niemieckiej Komisji Rządowej, powołanej przez każdy z obu rządów do kontrolowania obrotu polsko-niemieckiego. W ramach planu importowo-eksportowego niemieccy importerzy otrzymują zaświadczenia dewizowe (De-visenbescheinigung) od urzędów nadzoru (Oberwachungsstelle), a importerzy polscy — świadectwa rozrachunkowe od polskiej Komisji Rządowej kontroli obrotu towarowego polsko-niemieckiego; bez zaświadczeń dewizowych, względnie świadectw rozrachunkowych towary nie będą wpuszczone przez urzędy celne.
W Polsce świadectwo rozrachunkowe jest wymagane niezależnie od pozwolenia przywozu (to ostatnie, jak wiadomo, jest potrzebne dla towarów objętych gospodarczą reglamentacją przywozu);
f) straty kursowe i na procentach, które ewentualnie mogą powstać przy wpłatach i wypłatach na drodze ustalonego clearingu, nie są w zasadzie pokrywane;
g) prywatne tranzakcje kompensacyjne w ramach clearingu mogą być dopuszczone jedynie za zgodą obydwóch Komisyj Rządowych ;
h) w przypadku tranzakcyj kredytowych świadectwa rozrachunkowe są wydawane pod warunkiem zagwarantowania, że należność będzie wpłacona na konto clearingowe w odpowiednim terminie;
i) jeżeli układ przestanie obowiązywać, to zobowiązania, powstałe przed dniem jego wygaśnięcia, będą jeszcze rozwikłane zgodnie z zasadami układu.
Po wprowadzeniu w Polsce kontroli dewizowej dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 26 kwietnia 1936 r. (Dz. U. R. P. Nr. 32, poz. 249), obejmującej kontrolę wszelkich świadczeń pieniężnych wobec zagranicy (w tem i zapłaty za importowane towary) stworzono podłoże, z jednej strony, do szerszego zastosowania clearingu towarowego, z drugiej strony do objęcia clearingiem w pewnych przypadkach również płatności, powstałych z innych tytułów, wzorem przytoczonego przykładu austrjacko-czechosłowackiego (clearing kapitałowy, względnie płatniczy).
Na zasadzie umów Polskiego Towarzystwa Handlu Kompensacyjnego przeważnie z bankami emisyjnemi odnośnych państw wprowadzono w Polsce clearing towarowy, oprócz Niemiec i Włoch, jeszcze z Węgrami, Jugosławją i Bułgarją (od 1932 r.), Rumunją, Turcją i Hiszpanją (od 1936 r.). Zgodnie z okólnikiem Komisji Dewizowej z dn. 19 maja 1936 r. banki polskie nie mają prawa transferowania należności za towary importowane z powyższych państw. Nadto wstrzymano wogóle transfer dewiz z Polski do Szwajcarji i odwrotnie, przy-czem sumy należne eksporterom szwajcarskim z tytułu dostawy towarów łącznie z kosztami dodatkowemi, jak koszty transportu, ubezpieczenia, prowizje i t. p., wpłaca się do Pol. Towarzystwa Handlu Kompensacyjnego, a wszelkie sumy z tytułu zobowiązań finansowych — na rachunek w Banku Polskim (patrz okólnik Komisji Dewizowej z 10 lipca 1936 r.). Stworzono tu zatem przesłanki do clearingu płatniczego ze Szwajcarją.
Pełną umowę clearingową (clearing płatniczy) zawarł Bank Polski z Austrjackim Bankiem Narodowym w dniu 12 czerwca 1936 r. W myśl okólnika Komisji Dewizowej z tej samej daty wszelkie przekazy z Polski na rzecz osób fizycznych i prawnych, mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Austr ji, mogą być dokonywane tylko za pośrednictwem Banku Polskiego, przyczem Bank Polski nie dokonywa transferu, a zawiadamia Austrjacki Bank Narodowy o przyjętych wpłatach i poleca wypłacenie ich w szylingach odbiorcom austrjackim, o ile na rachunku Banku Polskiego w Austrjackim Banku Narodowym znajdować się będzie wystarczające pokry-