Magazyn6 501

91

EMERYCI I EMERYTURY

pracowników przedsiębiorstwa „Polskie Lasy Państwowe" stanowił w tychże samych okresach gospodarczych od 1930/31 do 1935/36 kolejno: zł 1870000, zł 2051000, zł 1852000, zł 1932000, zł 2068000 i zł 2 101 000.

Ilość osób, otrzymujących emerytury z przedsiębiorstwa „Polska Poczta, Telegraf i Telefon", wynosiła w ostatnim roku 10 583 osoby, zaś z przedsiębiorstwa „Polskie Lasy Państwowe" 1 732 osoby.

Łączny wydatek na emerytury (pensje wdowie i sieroce), dokonany z budżetu administracyjnego oraz z budżetu przedsiębiorstw państwowych (kolej, poczta, lasy i monopole), wyniósł w roku budżetowym 1935/36 zł 290556000.

Trudności znalezienia pokrycia budżetowego dla corocznie wzrastających wydatków na zaopatrzenia emerytalne, szczególnie w okresie zmniejszających się dochodów Skarbu, były powodem zmniejszania indywidualnych świadczeń emerytalnych oraz bodźcem do zwiększania pobieranych opłat emerytalnych.

Ustawą z dn. 18 marca 1931 r., nowelizującą ustawę emerytalną z dn. 11 grudnia 1923 r., zwiększono opłatę emerytalną z 3% na 5% od dn. 1 kwietnia 1931 r., oraz wprowadzono ograniczenia w uprawnieniach do otrzymywania pełnej należnej emerytury przez tych emerytów, którzy pozostają w za-irudnieniu kontraktowem w służbie państwowej lub samorządowej, nadto zmieniono w sposób ograniczający normy zaliczania do emerytury lat zweryfikowanej pracy zawodowej, uzależniając zaliczalność tych lat od ilości lat przesłużonych w służbie państwowej polskiej.

Cofnięto następnie z dn. 1 maja 1931 r. 15% dodatek do emerytur, płacony od dn. 1 lipca 1928 r., oraz zawieszono od dn. 1 lipca 1932 r. wypłatę 10% dodatku (z wyjątkiem Warszawy), płaconego emerytom (wdowom i sierotom) od 1 stycznia 1927 r.

Ustawą z dn. 18 marca 1932 r. znowelizowano ustawę emerytalną z dn. 11 grudnia 1923    r., postanawiając między innemi

zwiększenie opłaty emerytalnej z 5% na 8% od dn. 1 kwietnia 1932 r., uzależniając uzyskanie prawa do emerytury od przesłużenia nie 10-ciu, lecz 15-tu lat w służbie państwowej, a w związku z tern zmniejszono uposażenie emerytalne tak, że wynosi ono 40% uposażenia służbowego nie po 10-ciu, lecz dopiero po 15-tu latach służby. W przypadkach nabycia prawa do emerytury przed wysłużeniem 15-tu lat, emerytura do 10-ciu lat służby wynosi dla emeryta 30% (dla wdowy 15%), zamiast poprzednio obowiązującej normy 40% (dla wdowy 20%). Najwyższy wymiar emerytury według przepisów tej ustawy wynosi nie 100%, lecz 92% uposażenia.

Zasady te rozszerzono również na emerytów (wdowy i sieroty) ze służby polskiej z okresu przed dn. 1 kwietnia 1932 r., nie pozbawiając jednak nikogo z dotychczasowych emerytów prawa do emerytury z zastosowaniem atoli nowych norm zaopatrzenia. Równocześnie nałożono 8%-wą opłatę na osoby, otrzymujące ze Skarbu zaopatrzenia emerytalne, za służbę odbytą wyłącznie w b. państwach zaborczych.

2. Rozwój prawa emerytalnego. Ustawa z dn. 18 marca 1932 r., nowelizująca po-stanowienia ustawy emerytalnej, obok dużych ograniczeń uprawnień emerytalnych, uczyniła jednak pierwszy krok w kierunku nawiązania ciągłości między uprawnieniami emerytalnemi pjłynącemi ze służby państwowej a ubezpieczeniem społecznem, nałożyła bowiem na Skarb Państwa obowiązek przekazywania za okres służby od dn. 1 kwietnia 1932 r. 8%-ej składki do zakładów ubezpieczeń pracowników umysłowych za tych funkcjonarjuszów państwowych i zawodowych wojskowych, którzy, op»uszczając służbę państwową, nie nabędą prawa do uposażenia emerytalnego. Z tą chwilą ustawa emerytalna dla funkcjonarjuszów państwowych i wojskowych uczyniła pierwszy krok w kierunku nawiązania kontaktu z ubezpieczeniem społecznem, nie przyjęła jednakże jeszcze żadnych zobowiązań co do zaliczenia do emerytury państwowej osobom wstępującym do służby państwowej okresów ich poprzedniej pracy prywatnej lub samorządowej, opłaconych składkami w instytucjach ubezpieczeń społecznych. Ustawa emerytalna zachowuje dla osób przyjętych na stałe do służby jeszcze i nadal specjalny przywilej służby państwowej — prawo do emerytury ze Skarbu Państwa w warunkach tą ustawą przepisanych, zup>ełnie niezależnie od odmiennych zasad obowiązujących w ustawodawstwie o ubezpieczeniach społecznych.

Rozporządzenie Prezydenta z dn. 28 października 1933 r., zmieniające niektóre postanowienia ustawy emerytalnej z dn. it grudnia 1923 r., w związku z ustaleniem