Magazyn6901

85

EMERYCI I EMERYTURY

strzeżone, że nie dotyczy ona emerytów państwowych kolei żelaznych, których pensje emerytalne nie obciążały skarbu państwa austriackiego, lecz fundusze emerytalne autonomiczne.

Następna konwencja podpisana w Wiedniu dn. 30 listopada 1923 r., zawarta również między Austrją a państwami sukcesyj-nemi, reguluje kwestje emerytalne osób, których nie objęła konwencja rzymska z dn. 6 kwietnia 1922 r., a w szczególności:

1.    b. urzędników i wojskowych austrjac-kich, którzy nie zostali przyjęci do służby państwa, którego stali się obywatelami;

2.    b. urzędników dworu i kancelarji gabinetowej, wkońcu

3.    b. pracowników dawnych cesarsko-królewskich Austrjackich Kolei Państwowych.

Z tytułu ciężarów wynikłych z przejęcia zobowiązań co do osób wymienionych pod 1. i 2. nie otrzymały państwa sukcesyjne żadnej rekompensaty, natomiast co do pracowników kolejowych konwencja przewidziała podział istniejących autonomicznych funduszów pensyjnych kolejowych.

Układające się państwa stwierdziły, że wartość mienia i funduszów jest niewystarczająca na pokrycie istniejących zaopatrzeń emerytalnych głównie z powodu bardzo daleko posuniętej dewaluacji lokat w papierach procentowych, wobec czego nastąpił tylko mechaniczny podział procentowy istniejących wartości, przyczem Polska otrzymała 13% udziału w pozostałym majątku funduszów emerytalnych kolejarzy.

Tak konwencja rzymska jak i wiedeńska zawierają przepisy, normujące wysokość, warunki i zasady przyznawania prawa do uposażenia emerytalnego dla osób objętych konwencją przez państwa, których obywatelstwo osoby te uzyskały, jednak art 8 każdej z tych konwencyj zastrzega, że przepisy konwencji nie naruszają ustaw, ani rozporządzeń wewnętrznych, które się odnoszą do stosunków pomiędzy temi państwami i ich obywatelami.

Przepis ten jest tłumaczony w ten sposób, że konwencja nie daje żadnych specjalnych przywilejów b. wojskowym i b. funkcjonarjuszom austrjackim w dziedzinie uprawnień emerytalnych, lecz przeciwnie, wewnętrzne przepisy tych państw należy uważać za obowiązujące przedewszyst-kiem także w stosunku do tych osób. Osoby objęte konwencjami nie uzyskują wogóle praw podmiotowych, gdyż nie są podmiotem, lecz przedmiotem konwencyj.

3. Zabór pruski. Na terenie b. zaboru pruskiego i Śląska wszyscy funkcjonarjusze państwowi pruscy podlegali ogólnym ustawom pensyjnym, a to pruskiej ustawie pensyjnej z dn. 27 marca 1872 r., względnie pruskiej ustawie o zaopatrzeniu osób pozostałych z dn. 20 maja

1872    r. Urzędników Rzeszy Niemieckiej obowiązywały ustawy z dn. 31 marca

1873    r., zaś funkcjonarjuszów kolejowych przepisy o organizacji zarządu kolei państwowych (Verwaltungsordnung fur die Staatseisenbahnen) ostatnio z r. 1907.

Wojskowi podlegali ustawom o pensjono-waniu oficerów i zaopatrzeniu wojskowych niższych stopni z dn. 31 maja 1906 r., zaś nauczyciele szkół ludowych — ustawie o pensjonowaniu z dn. 6 lipca 1885 r., uzupełnionej w latach 1890 i 1907.

Przepisy emerytalne dla nauczycieli publicznych szkół powszechnych zawierały następujące zasady:

służba trwa zasadniczo do ukończenia 65-go roku życia;

tylko nauczyciel stały ma prawo do emerytury;

prawa emerytalne uzyskuje się po ukończeniu co najmniej 10-ciu lat służby i to w przypadku kalectwa, lub trwałej choroby fizycznej, lub umysłowej, uniemożliwiającej wykonywanie służby.

Po ukończeniu 65-go roku życia uzyskuje się prawo do emerytury bez względu na zdolność do wykonywania zawodu.

Prawo do emerytury uzyskuje się przed ukończeniem 10-ciu lat służby wyjątkowo tylko w przypadku uszkodzenia zdrowia w związku ze służbą.

Wysokość emerytury wynosi po 10-ciu latach służby ²⁰/₆₀ ostatnich poborów służbowych z wszystkiemi dodatkami, następnie emerytura wzrasta do 30-go roku służby po ¹/₆₀, poczem po ^ł/i2o do najwyżej ^4B/«o rocznych poborów z wszystkiemi dodatkami.

W b. Rzeszy niemieckiej nie pobierano żadnych opłat, ani składek emerytalnych od funkcjonariuszów państwowych i wojskowych, nie tworzono też żadnych funduszów emerytalnych. Traktat Wersalski nie zawiera żadnego postanowienia, któreby nakładało na Polskę obowiązek przejęcia emerytur, przysługujących obywatelom polskim z tytułu ich służby cywilnej lub wojskowej niemieckiej. Polska nie otrzymała również