Magazyn64901

245

KOMISOWA UMOWA

że komisant przekroczył oznaczoną cenę, jeżeli zlecenia po cenie oznaczonej nie można było wykonać, a zawarcie umowy uchroniło komitenta od szkody.

Ustawa wyraźnie zakazuje komisantowi bez upoważnienia komitenta udzielania — przy komisie kupna — zaliczek osobie trzeciej. Jeżeli chce dokonać tej czynności, musi uzyskać osobne zezwolenie komitenta. Komisant odpowiedzialny będzie wobec komitenta za niewypełnienie zleconej czynności, nadto w stosunku do osoby trzeciej obowiązany jest wykonać tę czynność na warunkach przez niego samowolnie ustalonych z osobą trzecią.

W przypadku komisu sprzedaży, ustawa również zakazuje komisantowi, bez upoważnienia komitenta, zakredytowania osobie trzeciej ceny sprzedażnej. Jeżeli komisant towar, oddany mu do sprzedaży, sprzedał bez upoważnienia na kredyt, powinien natychmiast, jako dłużnik ceny kupna, uiścić komitentowi zapłatę. Komisant w ten sposób staje się dłużnikiem ceny nie gotówkowej, która zwykle jest niższa, lecz ceny sprzedażnej zakredytowanej, która jest wyższa, gdyż obejmuje z zasady także odsetki za udzielenie kredytu. Jeżeli jednak komisant udowodni, że przy sprzedaży za gotówkę cena byłaby niższa — obowiązany jest zapłacić tylko tę cenę; w przypadku zaś, gdy cena ta była niższa od oznaczonej w zleceniu (cena limitowana), nadto musi zapłacić różnicę.

21. Obowiązek potwierdzenia. Przepis art. 526 K. H. wprowadza jako zasadę ogólną, iż jeżeli kupiec, którego przedsiębiorstwo obejmuje załatwianie cudzych interesów, otrzyma ofertę do załatwienia takiego interesu od osoby, z którą pozostaje w stałych stosunkach handlowych — to obowiązany jest do bezzwłocznej odpowiedzi: milczenie jego uważa się za przyjęcie oferty. Praktyka obrotu handlowego poszła w tym kierunku, ustalając, iż komisant nie ma obowiązku potwierdzać listownie zlecenia komitenta; gdy wyraźnie nie odmawia przyjęcia — domniemywa się z zasady, iż przyjął zlecenie.

Natomiast komisant obowiązany jest zawsze potwierdzić (w zasadzie listownie) przybycie wysłanych przez komitenta towarów lub gotowizny; w zawiadomieniu tern winien podać stan, w jakim nadesłany towar się znajduje. Komisant, przyjmując towar komisowy do sprzedaży, winien w potwierdzeniu podać dokładną specyfikację tego towaru.

22.    Obowiązek badania towaru. W zwykłych warunkach komisowych, gdy z jednej strony występuje komisant-kupiec oraz ko-mitent-niekupiec, komisant nie ma obowiązku dokładnego badania dobra komisowego. Mimo braku wyraźnego obowiązku ustawowego, komisant w praktyce obrotu przeprowadza badanie towaru nadesłanego, a to ze względu, iż staranność sumiennego kupca skłania go do kontrolowania dobra komisowego, jeżeli stan nadesłanego mu towaru nasuwa podejrzenie, że zachodzi brak, zepsucie lub uszkodzenie, lub gdy towar z natury swej na niebezpieczeństwo takie jest narażony, w przypadku tym bowiem, ustawa nakazuje komisantowi podjęcie kroków, potrzebnych do zabezpieczenia mienia i praw komitenta.

W przypadku jednak, gdy zlecenie zakupu jest dla komitenta czynnością handlową (a więc, gdy mamy do czynienia z czynnością handlową dwustronną) wówczas między komitentem a komisantem stosuje się odpowiednio przepisy art. 552—554 K. H. o obowiązku zbadania towaru i zawiadomienia, tudzież o tymczasowem przechowaniu i prawie sprzedaży towaru nadesłanego z innej miejscowości.

23.    Obowiązek ubezpieczenia towaru. Prawo polskie nie wprowadza takiego obowiązku ustawowego; komisant jest jednak obowiązany do ubezpieczenia towaru, gdy otrzymał takie zlecenie od komitenta (art. 585 K. H.).

24.    Obowiązek zawiadomienia o dokonanej czynności. Jeżeli komisantowi udało się spełnić warunki umowy komisowej — a więc znaleźć nabywcę lub sprzedawcę — winien o tem bezzwłocznie zawiadomić swego komitenta: obowiązek ten oparty jest na przepisie art. 506 § 1 K. Z. — Prawo nie przepisuje formy takiego zawiadomienia; zwyczaj handlowy uznaje, iż wystarczy, jeżeli dokonane zostało zwykłym listem.

25.    Obowiązek ujawnienia kontrahenta. Wraz z zawiadomieniem komitenta o dokonaniu tranzakcji — winien komisant podać do jego wiadomości nazwisko osoby trzeciej, z którą zawarł daną tranzakcję. W tym przypadku zwolniony jest on od osobistej odpowiedzialności za tę tranzakcję.

26.    Obowiązek rozrachowania się. Po wykonaniu tranzakcji zleconej, komisant winien komitentowi przedstawić zestawienie