Magazyn65801

p

254    KOMITET NARODOWY POLSKI W PARYŻU — KOMORNICY

i

członków, a na konferencję pokojową wyznaczył Dmowskiego, pozostawiając Paderewskiemu decyzję co do wyboru drugiego delegata. 2. II. 1919 r. otrzymał od Paderewskiego telegram, że on sam będzie drugim delegatem i że ustanawia swoim zastępcą Dłuskiego. Ostatecznie weszli do Komitetu z ramienia Naczelnika Państwa: Dłuski, Sokolnicki, Sujkowski, Patek, Thu-gut, Downarowicz i L. Wasilewski, poza-tem dwaj znawcy kresowych spraw wschodnich Joachim Bartoszewicz i Leon Łubieński, oraz ekonomista Andrzej Wierzbicki. Komitet uznał rząd Paderewskiego zaraz po jego utworzeniu (21. I. 1919 r.), a Paderewski (23. I. 1919 r.) uznał Komitet za „przedstawicielstwo interesów polskich wobec rządów sprzymierzonych, oraz wobec federalnego rządu szwajcarskiego", poczem nastąpiły akty formalnego uznania państwa i rządu polskiego przez rządy sprzymierzone: St. Zjednoczone 30. I. 1919 r., Francję 23. II. 1919 r., Anglję 25. II. 1919 r., Włochy 27. II. 1919 r. Uznanie państwa polskiego de facto zawarte już było w zaproszeniu z dn. 15. I. 1919 r. skierowanem do Komitetu, by delegaci polscy przybyli na konferencję międzysojuszniczą dla preliminarzy pokojowych.

3. Przygotowanie do konferencji pokojowej i likwidacja Komitetu Narodowego. Z chwilą ustalenia się stosunków prawno-państwo-wych w Polsce i ukonstytuowania się rządu opartego na większości parlamentarnej, rola Komitetu siłą rzeczy dobiegała do końca, niemniej okres jego likwidacji jako przedstawicielstwa polityki zagranicznej był równocześnie okresem wzmożonych przygotowań do kongresu pokojowego.

W pierwszym rzędzie pod obrady konferencji wejść musiała sprawa granic zachodnich, jako najbardziej aktualna, tern bardziej, że w sprawie granicy polsko-rosyjskiej ani rządy koalicyjne, ani opinja publiczna krajów sprzymierzonych nie chciały jeszcze się angażować wobec niewiadomej, jaką przedstawiała Rosja w danej chwili. Sprawa zaboru pruskiego wybiła się więc na front akcji politycznej i propagandowej Komitetu, a na szali decyzji rządów koalicji zaważyło potężnie powstanie wielkopolskie, które było najwymowniejszą manifestacją woli narodu. Program terytorjalny został opracowany w łonie Komitetu, a przedstawiony przez delegację polską w osobie Dmowskiego na konferencji pokojowej, lecz

punkt ciężkości urzeczywistnienia tego programu przechodził coraz bardziej na delegację polską i jej różne organy. Przez kilka miesięcy działały jeszcze obie organizacje obok siebie, połączone unją personalną wspólnego prezesa Dmowskiego i tem, że niektórzy inni członkowie Komitetu zasiadali w tak zwanej naradzie przy delegacji.

Zasadniczą uchwałę co do swej likwidacji powziął Komitet dn. 15. IV. 1919 r. wobec faktu, że państwo polskie było już normalnie ukonstytuowane i uznane przez mocarstwa sprzymierzone, że istniał rząd legalny i sejm i że delegacja polska na konferencję pokojową już była zorganizowana. Uchwała powyższa mówiła, że Komitet po porozumieniu się z premjerem Paderewskim, postanawia przekazać swe urzędy ministerstwom spraw zagranicznych i spraw wojskowych, oraz delegacji na konferencję pokojową. Do czasu ostatecznej likwidacji, która nastąpiła dopiero 15. VIII. 1919 r., i mianowania przez rząd polski normal nych przedstawicielstw dyplomatycznych, reprezentanci Komitetu przy rządach sprzymierzonych i w Szwajcarji byli upoważnieni do pełnienia swych czynności w charakterze charges d’affaires. Archiwum Komitetu przeszło na własność rządu i było złożone w poselstwie polskiem w Paryżu, a następnie przewiezione do M. S. Z. w Warszawie. Archiwa przedstawicielstw Komitetu przy rządach sprzymierzonych zostały wcielone do archiwów odpowiednich poselstw, a archiwum Centralnej Agencji Polskiej w Lozannie zostało przekazane przez Marjana Seydę do archiwum państwowego w Poznaniu.

Literatura ° Amkenazy: Uwagi. Warszawa 192i. — Dmotceki Roman; Polityka polska i odbudowanie państwa. Warszawa 1926. — Merlo#: U armie polonaise — comfifwlton en France et organisaiion — (Juin 1917 — Avril 1919). Parit 1919. — Polska armja błękitna. Poznań 1929. — Seyda: Polska na przełomie dziejów. Poznań 1927—1931. — Smogorzewski: Vunion sacrie polonaise Paris 1929.

Władysław Sobański.

Komornicy.

Komornicy są organem państwowym, powołanym do wykonywania egzekucji orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych czynności egzekucyjnych, zleconych im w przepisach, jak egzekucji grzywien, kar pieniężnych, opłat sądowych i sądowych kosztów postępowania na polecenie sądu lub prokuratora.

i

i

i

ł

1