Magazyn61201

408

KOSZTY WŁASNE I ICH OBLICZANIE

Obrót od kasy do kasy wymaga krótszego lub dłuższego czasu przy równoczesnem unieruchomieniu większych lub mniejszych zasobów, czyli utratę odsetek od unieruchomionego kapitału i stratę tę zalicza się jako koszty własne. Przedsiębiorstwo pracuje swoim i obcym kapitałem — powstaje więc pytanie, czy należy oprocentowywać kapitał własny i obcy czy tylko obcy. Jeżeli się weźmie pod uwagę wykazywanie ścisłych własnych kosztów dla danego produktu — to musi się obliczyć odsetki od obu kapitałów, jeżeli natomiast wykazanie własnych kosztów ma służyć do obliczenia ceny sprzedaży (kalkulacja), to winno się zaliczać odsetki tylko od obcego kapitału, ponieważ utratę odsetek od unieruchomionego, własnego kapitału zawiera już oddzielnie obliczana procentowa stawka zysku. Jeden ze sposobów oprocentowania kapitału polega na obliczaniu rocznej wielokrotności obrotu przedsiębiorstwa i wyprowadzeniu wysokości stopy procentowej ze stawki procentowej, przyjętej w danym okresie czasu. Wzór opiewa.:

obrót roczny    roczna wielokrot-

przeciętne saldo miesięczne    ność obrotu

handlowa (umowna)

stawka procentowa ^stoP^a °P^r°cento-

-■ , ,-— — wama umerucho-

roczna wielokrotność _mionego kapitału obrotu

6. Zasady rozdziahi kosztów własnych.

Istotą rozdziału kosztów własnych jest ustalenie miejsca względnie tej części czynności handlowej czy wytwórczej, w których koszty się łączą z towarem względnie produktem i zwiększają ich wartość. Przy rozdziale kosztów występują trzy czynniki: a) ośrodek kosztów t. j. miejsce czy tranzakcja, gdzie koszty się łączą z towarem względnie z produktem; b) czynnik kosztów, a więc ten towar, „produkt", czy ich cząstka, które spowodowały koszty, czyli winny te koszty ponieść (a więc towar, produkt, staje się droższym o te koszty); c) dzielnik — t. zn. zasada podziału kosztów, a to zależy już od rodzaju kosztów. Mamy dzielnik: ilościowy, jakościowy i wartościowy (także czasu i przestrzeni).

Obrazowo (graficznie), w najogólniejszym rzucie przebieg sposobu zużycia t. j. łączenia się kosztów z towarem (wyrobem) — przedstawia się następująco:

W handlu:

Zakup