Magazyn6801

156

i prawie-wy stających; nitki nitkowate; główki otwićrające się w podłuż. Jajnik 2koniorowy, wielozalążkowy; znamię tarcz-kowato-przypłasczonc. Jagoda osadzona na kielichu roztwar-tym, 2komorowa. Nasiona liczne, prawie-nórkowate. Zarodek tuż pod powierzchnią białka mięsistego, łękowaty lub obrączkowaty.

Gat. 1. W. właściwa [A. Belladonna Lin.], u dawnych Psinki ogrodne wielkie lub wysokie i Tessak. W. t. 137.— Ziele trwale, czasem 8' dorastające. Kłąb gruby, obławo-marchwio-waty, gałęzisty, zewnątrz brudno-żółty a wewnątrz biały i mięsisty, okryty gęsto korzeniami włóknistymi. Łodygi liczne, zielne, wzniesione, obłe, lekko kresowane, ku górze zazwyczaj 3dzielne; z gałęziami widlastodzielnemi, łącznie z ogonkami i szypułkami oraz kielichami— gruczołkonośno-omszo-nerni. Liście na łodydze pojedyncze a na gałęziach parzyste, jajowate albo elliptyczne, (6" i 2zaostrzone, w podstawie zwężone w ogonek 1 calowy, całobrzegie, ogrubnie i tylko na nerwach spodnich lekko omszone. Kwiaty kątowe, pojedyncze lub rzadko parzyste, zwisie, na 1 calowych szypułkach, przeszło na 1" długie a ■/„" w średnicy, brudno - ziclonawo-żółte, cisawo żyłkowane; z gardzielą brudno-szkarłatno cisawą wpadającą w fiołkową na zewnątrz gruczołkowatowlosą; o pręcikach nierównych, nieco krótszych od korony, w podstawie miękko-włosistych, z główkami okrągławemi; o jajniku 2row-kowym, a szyjce dłuższej od pręcików. Jagoda wielkości trześni, na kielichu gwiazdkowato rozpostartym, kulista a nieco przygnieciona, czarna, lśnąca, pełna soku fiołkowego i nasion jasno-cisych nieco - pomarszczonych.— Pospolita po górnych lasach na gołoborzach i w porębach, w Europie umiarkowanej i południowej; kwitnie od czerwca do sierpnia.

Koślina najniebezpieczniejsza dla niedoświadczonych, przez piękny pozór ja gód wiśniom czarnym podobnych, bo przy tóin bardzo odurzająco-jadowita z powodu zawartego w niój wielkiej ilości atropinu. Od dawna lekarskiemi są—korzeni i ziele Wilczojagody — radix et herba Bel-ladonnae v. Solani furio-i t>- lęthalis, zadawane w cierpieniach nerwowych długotrwałych, w krztuścn, w kurczach, we wściekliźnie; zewnętrznie zaś używane we wrzodach rakowatych, w nieznośnych bólach i w chorobach oczu,— a najwięcój w,celu zbadania wnętrza oka, gdyż posiada własnośó rozszerzania źrenicy. Świeżo zaś zachwalono je w szkarlatynie.

RODZINA XLIX.

Szorstkolistne lub Borakowate [Asperifoliae Endl. v. Boragineae Juss.].

Kwiaty obupłciowe; bąć kątowe, pojedyncze, wićcho-wate lub baldaszkogronowc,— bąć końcowe, kłosowe albo