138 Kazimierz Sosnowski.
Prócz przełomowej doliny Soły jeszcze dwie inne tego rodzaju zna-chodzimy w obrębie Beskidu Małego: Choczenki i Skawy. Potok Choczenka tryska na północnych stokach Gancarza, w zamkniętej górami wioseczce Kaczynie, i zamiast skierować się w lewo do Rzyk lub .w prawo do Ponikwi, bo z przodu zagradza mu drogę jednolite pasemko przedgórza wadowickiego, przebija je na wylot między wierchami Kobylej Głowy 562 m. i Skolca 564 m. i przez Chocznię toruje sobie samodzielnie drogę do Skawy. Maleńki ten, ale ciekawy przełom, jest dobrze widoczny z pociągu między Inwałdem a Chocznią.
Rzeka Skawa płynie aż do Suchej dobrze rozwiniętą, szeroką doliną, która zacieśnia się następnie koło Zembrzyc i Skawiec. W Mucharzu i Świnnej
Dolina przełomowa Skawy w Beskidzie Małym. (Fot. W. Medwecki).
Porębie dostaje się rzeka pomiędzy podnóża Królowej Wyżnej, Żaru i przedgórza z jednej, a Jaroszowickiej góry („Na Lenji“ 544 m.J z drugiej strony, krętym biegiem wijąc się pomiędzy niemi. W ślady tych silnych wężownic idzie tor kolei lokalnej wśród okolicy zajmującej i pięknej. W miejscu tern ma dolina Skawy, przez którą Jaroszowicka góra została niejako odcięta od kompleksu Beskidu Małego, charakter niewątpliwie przełomowy.
„...Beskidzki lesie — w drzewach twoich serce dzwoni, beskidzki lesie — głusz twa przed rozpaczą chroni, beskidzki lesie — święty przed sobą i Bogiem, beskidzki lesie— tyś jest ku wieczności progiem!"
(E. Zegadłowicz).
Trudno rozdzierać szaty z żalu, że góry te nie są już jedną olbrzymią knieją, jaką były przed stu, może i kilkudziesięciu laty, bo naturalnym biegiem rzeczy los ten stał się udziałem wszystkich nieprzejrzanych kniej i pra-lasów. Lasy tutejsze są obecnie przetrzebione i w obszarze skurczone, nie można atoli powiedzieć, iżby były straszliwie wyniszczone i bezmyślnie wytępione. Zajmują one 60% do 70% powierzchni tego górotworu, co czyni w przybliżeniu 150 km2.
To silne zalesienie czyni z Beskidu Małego wonny i przepiękny park natury — i łącznie z urozmaiconem ugrupowaniem gór, podnosi wielce