page0055

47

Reinick — Reissiger

piórem niż pędzlem. Poetyczny jego talent nader jest serdeczny i sympatyczny; humor w nim świeży płynie widocznie z głębi duszy.    F. H. L.

Reinmar VOn Hagenau, poeta niemiecki, z epoki minnezyugierów, zwany także Reinmarem Starym (Reinmar der Alte), rodem zapewne z Alzacyi albo z Bawaryi, kwitł pod koniec XII i na początku XIII wieku na dworze austry-jackim. Był to płodny śpiewak pieśni miłosnych (.Minnelieder), którego utwory odznaczają się subtelnością uczucia i wykończeniem formy.— Reinmar V<W Zweter, także minnezyngier, zwany także Reifmarem młodszym (Reinmar der Jungę), uchodzi niekiedy za syna poprzedzającego. Rodził się nad Renem, ale żył w Austryi. Z utworów jego zostały się tylko niektóre duchowne i kilkaset przypowieści (SprUche).    F. H. L.

Reis albo Ree, jedność rachuby w Portugalii i Brezylii mająca wartość bardzo małą, dawniej wybijana z miedzi, obecnie zaś wybijają tylko sztuki wyższe. W Portugalii biją monety miedziane po 5, 10 i 20 reisów, ze srebra po 100, 200, 500 i 1,000 reisów; monety złote obecnie wyżej są cenionie proporcyjo-nalnie od srebrnych. Według onliczenia Milrejsa (ob.) portugalskiego, wypada wartość rejsa, takiegoż na 0,151 czyli prawie ³/₂₀ kopiejki albo ³/₁₀ grosza, W Brezylii nie wybijają od r. 18.32 monet z miedzi, dawniej wybijano po 10 i 20 reisów; obecnie biją monety pe 500, 1,000, 2,000 reisów ze srebra, a po 10,000 i 20,000 reisów ze złota. Ponieważ milreis brezylijski wart jest 89 kop., przeto reis tameczny równa się 0,089 czyli prawie ⁹/₁₀₀ kop. albo ⁹/₅₀ grosza.

Reis-Effendi. Wyraz Reis znaczy po arabsku naczelnik i używany jest w kilku złożeniach, z których najbardziej znane: Reis-Effendi jest tytułem kanclerza i ministra spraw zagranicznych w państwie Ottomańskiem, zarazem naczelnika kancellaryi sułtańskiej.    F. //. L.

Reiscejg (z niemieckiego Reisszeug) nazywa się zbiór narzędzi, za pomocą których wykonywają się narysy na zasadach geometryi oparte, jakiemi są: plany sytuacyjne, budowlane i t. d. Liczba narzędzi mieszczących się w jednym rejscejgu jest rozmaita. W ogólności rejscejgi mieszczą cyrkle rozmaitej wielkości, cyrkiel proporcyjonalny, cyrkiel o trzech nóżkach, reisfedry większe i mniejsze do łączenia z cyrklami, przenośnik czyli półkloc z podziałami na stopnie i nonijuszem, linije, podziałki według miar różnych, ekierki, niekiedy nadto igłę magnesową i lupę. Dawniej Norymberga słynęła ze swoich rej-scejgów, obecnie w wielu innych miejscach lepsze niż tam wyrabiają.

ReiskC (Jan Jakób), filolog i oryjentalista, urodzony 1716 r. Zórbig, w Saxonii, zm. r. 1774. Po ukończeniu nauk w Lipsku, przebywał czas jakiś w Lejdzie dla studyjowania rekopismów i języka arabskiego. Ubóstwo zmusiło go tu do robienia korrekt, by zapracować na życie; nareszcie poświęcił się medycynie i r. 1746 złożył exmina lekarskie. Osiadłszy jednak w tymże roku w Lipsku, został tu professorem filozofii, potem języka arabskiego i rektorem gimnazyjalnym. Z licznych prac Reiskego wymieniamy; Posiedzenia Harirego (Lipsk, 17.37), Tharapliae Moallakah (Leida 1742 r.), Abulfedae Annales Moslemiei (Lipsk, 1754 r.), znakomite edycyje Uroczystości na dworze Ry-zanfyńskim Kostantego Porfirogenety (Lipsk, 1751—54 r.) Teokryta (1766), Dyjonizego z Halikarnam (6 tomów; 1774—77 r.) i Mówców greckich (12 tomów^r; 1770—77 r.). — Jego żona Ernestyna Krystyna Reiske, z domu Muller, wybornie znała języki starożytne i pomagała mężowi we wszystkich jego pracach; po śmierci jego dokończyła nawet zaczętą przezeń edycyję Dojona Chryzostoma (2 tomy, 1784 r.), oraz jego Pamiętniki. F. H. L.

Reissiger (Karol Bogumił), kapelmistrz nadworny w Dreźnie, ur. r. 1798