page0121

Reznrrekcyja — Ręka    *1$

RezaiTekcyja. Uroczystość Wielkiejnocy czyli Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa, zaczyna się od wspaniałego nabożeństwa Rezurrekcyi, po wyniesieniu N, Sakramentu z grobu. Odprawia się processyja trzy raz^ kościół obchodząc z pieniami stosownemi. W processyi, na jej czele, niesiony jest krzyż stułą czerwoną przepasany i figura Chrystusa zmartwychwstałego z chorągiewką w ręku. Oznaczona w tern historyja męki i chwalebnego zmartwychwstania. Po processyi, kapłan podnosząc figurę krzyża po trzykroć ogłasza zmartwychwstanie Chrystusa, słowy: Surrexit Dominus de supulckro, powstał Pan z grobu; na co kler odpowiada: qui pro nobis pependit in ligno, który za nas na krzyżu cierpiał. N. Sakrament zostawiony jest na ołtarzu, a tymczasem odprawia sic jutrznia. W dawnych wiekach przed jutrznią chrześcijanie witali się i z pocałowaniem mówili: Surrexit Dominus, zmartwychwstał Pan.

Rezydenci, albo senatorowie rezydenci, wzięli początek od Kazimierza Jagiellończyka, który zobowiązał się r. 1453, że będzie utrzymywał zawsze przy sobie czterech senatorów, i że nic bez ich przyzwolenia nie przedsięweż-mie. Po śmierci Zygmunta Augusta przypominano ich Henrykowi Walezyju-szowi, a Stefan Batory przyrzekł, że poselstw zagranicznych nie będzie przyjmował, wojska nie będzie zwiększał bez sejmu a nawet poselstw prywatnych jego osoby tyczących się, nie będzie odprawował, bez panów rad koronnych, którzy przy mm mieszkać będą. Ztąd zawsze przy królu oprócz ministrów, musieli być z senatu: jeden arcybiskup albo biskup, jeden wojewoda i dwóch kasztelanów. Ci rezydenci brali pensyją i przy wyznaczaniu ich na sejmie roku 1607, powiedziano wyraźnie, że podskarbiowie mają im wypłacać salarium Ponieważ sejmy zwyczajne odbywały się tylko co dwa lata, a rezydenci zrnie^-niali się półrocznie, przeto ich zawsze 16 wyznaczano. Który do zasiadania nie zjechał, i przeszkody pewnej nie dowiódł, miał tysiąc grzywien w^riny wypłacić na utrzymanie wojska. Senator świecki, który dwa tygodnie od zaczęcia sejmu, nie złożyłby tej winy, miał już płacić dwa tysiące, a senator duchowny szesć tysięcy. Rezydenci zasiadali z królem i ministrami na radzie, oraz w sądach relan/jnyrh obowiązani byli podpisywać Seuafus Consulta, a za ich nielegalność mieli przed sejmem odpowiadać. Od r. 1775 z senatorów rezydentów powstała rada nieustająca £ob.). Na dworach panów i szlachty rezydentami nazywano szlachtę, która bez mienia własnego bawiła na ich łasce. Były i panny rezydentki, które zawezwane na dwór magnacki, tu miały opiekę, odbierały wychowanie, wyprawy i posagi i wydawano je za mąż. Po upadku Rzeczypospolitej, nie było dworu najmniej zamożnego szlachcica, gdzieby nie znaleść rezydenta. Byli to albo dawni nasi wojacy bez chleba, albo p_Q rozbitych dworach magnatów, pozostali dworzanie, wystawieni na głód i nędze gdyby nirt zwyczaj gościnny utrzymywania takich rezydentów. K. Wł. W. ’

Rędzina, ziemia tłusta- iłowata. Haur ekonomista z czasów^r Jana Sobieskiego pisze: „Czerwonawe proso na rodzinnych rolach dobrze sie sprawuje.’’

Ręka, (manus), cześć ciała umieszczona na końcu kończyn górnych człowieka, nazywa się ręką. Na powierzchni ręki odróżniamy: grzbiet ręki (dorsum manus)] powierzchnię wklęsłą czvli dłoń (cola manus); brzeg przedni czyli promieniowy, leżący w kierunku promienia i kończący się palcem wielkim (margo radialis albo anterior); brzeg tylny albo zewnętrzny, leżący po stronie kości łokciowej i kończący się palcem małym (margo posterior albo ulnanę). Ręka dzieli się na: najręstek (carpus), pięść albo dłoń (metacarpus) i palce tdigiti). Do składu ręki należy 27 kości, z których 8 wchodzi do składu na-pięstka, 5 do składu dłoni i 14 do składu palców; w każdym zaś palcu znajdu-

E50TKC0PKDTJA TOM XXII    o