page0163

161

AKADKMJ A.

jednem z trzech wielkich^x) i w czasach klasycznych stale odwiedzane. Arystofanes usilnie i malowniczemi stówy zaleca je mlo dzieży²); gdy Pauzaniasz je oglądał, słynny podróżnik w drugim wieku po Chr.; jeszcze służyło do ćwiczeń ³). Wchodziło się naprzód do dziedzińca Artemidy_; z posążkami * Najlepszej * i »Najpiękniejszej.* Była tam malutka także i kaplica, do którćj co rok w pewnych dniach oznaczonych przynoszono posąg Dionizusa >Oswobodziciela« ^ł). Następowały niezliczone pomniki i grobowce. Przed samem zaś wnijściern do Akademii był ołtarz Erosa, potem wewnątrz ołtarze Prometeusza, Muz i Hermesa, nareszcie dalćj w głębi dwa inne, dla Atheny i Heraklesa⁵). Samego gimnazyum nie opisuje Pauzaniasz, był on niewątpliwie, jak wszystkie inne tego rodzaju gmachy, złożony z dziedzińców, portyków, sal, łazienek i reszty potrzebnych lokali. W szystko to razem, wraz z parkiem, nazywało się Akademią^ na cześć dawnego bohatera, opiekuna owćj okolicy.

W pobliżu, między tym parkiem publicznym a wzgórzem Ko-lonos, zakupił Platon ogród obszerny, i wybudował w nim kaplicę z portykiem i mieszkaniem⁶). Ze Muzom poświęcił kaplicę, nic

^!) Drugiern było Liceum, trzeciem Cynosarges, skąd Cynicy wzięli swój przydomek. Sokrates do wszystkich trzech uczęszczał. Zob. Piat. Lys. p. 203 a ; Axioch. p. 3b4b; p. 366 e.

²) » O wszem świetny i kwitnący będziesz przebywał w gimnnzyach, a nie bajał głupstw żadnyeh na rynku, trzy po trzy, jak ludzie dzisiejsi, ani stawał przed sądem

0    mizerną sprawę, szarpany zawiścią przeciwnika; lecz poszedłszy do Akademii, będziesz pod świętemi oliwkami przechadzał się, uwieńczony jasnein sitowiem, przy boku cnotliwego rówieśnika, będziesz cieszył się z wy wczas u, napawał wonią cisa

1    świeżych pączków białćj topoli, radując się z pory wiosennćj, kiedy jawor szepce z wiązem* (Nub. v. 1002—1008).

^s) Deser. Gnie. 1. 29. §. 2: yup.viatov ok hz ^jjlou.

⁴)    Ibid. I. 29. §. 2.

⁵)    Ibid. I. 30. § 1—2.

^c) Plut. de exil. 10j Olympiod. vita 6; Diog. Laert. III. §.5. Aelian. Var. Hist. III. 19. Wiadomość, że zrazu nauczał w Akademii, należy tak zrozumieć, ze zanim budowa jego gotową była, miewał z pozwoleniem władzy, wykłady w samem gimnazyum Późniejsi pisarze mieszają ciągle gimnazyum Akademii z instytucyą Platona. Ponieważ zabudowania w ogrodzie Platona prawdopodobnie już w r. 200 przez Filipa IV, podczas napadu na Ateny zniszczone zostały; a potem nowe spustoszenie na całą okolicę spadło za oblężenia Sully w r. 87, szkoła platońska stale mieściła się wewnątrz miasta, w Ptolomeum, gdzie Cyceron w r. 79 słuchał Antyocha. Miasto oczywiście po każdej klęsce restaurowało swoje gimnazyum i plantacye, a te nadal także nazywały się urzedownie Ykademią. Ogród zaś Platona powrócił do dawnego Ilistorya filozofii greckićj. T. II.    II

http://rcin.org.pl