page0138

— 124

wym i jedynie skutecznym środkiem idealnego sposobu myślenia w szerokich warstwach ludu« (Kehrein).

Że wychowawca sam powinien być dla wychowanka naśladowania godnym ideałem, tego chyba nie potrzeba udowadniać. Powinien rnódz odezwać się z Apostołem do dzieci: » Bądźcie naśladowcami moimi, jakom i ja Chrystusów. (1. Kor. 4, 16). ,

Idealność jest dla młodzieży wielkiej wagi, nietylko, że nadaje jej myśleniu i postępowaniu miłe ciepło i wyższy polot, zapał do wszystkiego dobrego, prawdziwego i pięknego lecz strzeże ją też przed trywialnością i pospolitością i utrzymuje ją czystą i zacną. »Żle z młodzieżą, jeżeli nie ma żadnych ideałów, młodzież usposobiona tylko realistycznie jest zgubioną« (Bohmer). Jednakowoż unikać też należy jednostronności i marzycielstwa, którem owładnięty młody człowiek buduje zamki na lodzie, które go usuwa od rzeczywistości, a przez to na różne niedorzeczności naraża. Ideał musi wprawdzie młodzieńca na ziemi pozostawić, jednakowoż tak go podtrzymywać, ażeby nie zasklepił się w materyi i nie dał się usidłać duchowi materyalnemu. Materya zaś powinna mu tylko służyć do jak najmożliwszego osiągnięcia ideału.

y) Kształcenie rozsądku jako władzy sumienia.

Rozsądek ma jeszcze ostateczne zadanie, poznaną prawdę i uzyskanie idey i ideały zastosować do moralnego życia, a przez to wchodzi w bardzo ścisły stosunek z sumieniem, udziela temuż wiadomości o moralnie dobrem i złem i popiera ideami i ideałami głos sumienia, ażeby wola tern raźniej i chętniej za nim postępowała. Okazuje się nam rozsądek w swojem zdążaniu do prawdy jako obraz odwiecznej Prawdy, w tworzeniu idei i ideałów jako obraz odwiecznej doskonałości i piękności, w połączeniu zaś z sumieniem jako obraz nieskończonej świętości Boga. Sumienie upomina i przestrzega nas przed czynem, chwali lub gani po dopełnieniu tegoż, według tego czyśmy go posłuchali lub nie. Jest znakomitym przewodnikiem na drodze do cnoty prowadzącej, poważnym kaznodzieją, który nas przestrzega przed zakazanemi ścieżkami. Kształcenie i kierownictwo sumienia jest przeto bardzo wa-żnem; sumienność bowiem jest podstawą prywatnego i pu-

http://rcin.org.pl