page0147

139

Schudł — Schulfporta

kiem. Umarł w Warszawie, przez wszystkich żałowany w r. 1813. Obszerny żywot jego znajduje się w rocznikach towarzystwa, tom IX.    F. M. S.

Schiicking (Krzysztof Bernard Lewin), autor wielu ulubionych niemieckich romansów, urodził się r. 1814 w Clemenswerth, kształcił się w^r nauce prawa w Monachium, Heidelbergu i Gettyndze; później zupełnie sje poświęcił zawodowi literackiemu, który rozpoczął dziełami Das malerisehe und roman-tische We-sffaleń i Der Dom zu Koln und seine VoUendung. Jego romanse: Ein \Schloss am Meer, Eine dunkle That, Ein Sohn des Volkes, Die Kónigin der \add, Em Sfaafsgeheimniss, należą do lepszych tego rodzaju utworów nowszych czasów'. Schiicking jest także autorem poezyj: Gedichle J Sztutt-gart, 1846) i kilku dramatów, jako to: Der Redekampf zu Florenz, komedyi Marla Thermia; prócz tego był współpracownikiem wielu czasopismów\

Schuderoff (Jerzy Jonatan), teolog protestancki, urodził się w Gotha roku 1766, nauki uniwersyteckie odbył w Jena, był pastorem, potem superinten-dentem, r. 1824 radze⁵ konsystorza, umarł r. 1843. Wydał dzieła: o wychowaniu morał nem listy, Briefe llber die moraPsche Erziak/ing In Hinsicht. auf die neuest.e PhilmophAe (Lipsk, 1792); Versuche einer Kri/ik des Homiltttik {Brunświk, 1797); kilka zbiorów kazań Predigten fur Freunde der reinen SMŁmlehrr (Jena, 1799, tomów' 21; Briefe uber das protestant, Kirchenwesen {Lipsk, 1815); Nebenstunden {1823, tomów 2). Od r. 1802 do r. 1832 wydawał dziennik teologiczno-pedagogiczny: Journal zur Veredelung des Predi-gąr-und Schullehrerslandes; a razem z Róhrem i Schleiermacherem magazyn kaznodziejski, Neues Magazm von Predigłen {Magdeburg, 1823); Ki eine Sohriften kirchenrechWchen und rePgiós-phUosophischen Inhalts (Lune-burg, 1837), to jest, pisma pomniejsze w przedmiocie praw^ra kościelnego i reli-gijno-łilozoficznej treści.

Sckulcniburg {Maciej), znakomity generał saski i znany w naszych dziejach w czasach wojen z Karolem XII, pochodzi! z rodu hrabiów Schnlembur-gów osiadłych w Brandenburgii. Przeszedłszy w służbę króla Augusta II, w^r bitwie pod Klisowem 1702 r. dowodził środkiem wojska saskiego. W 10-ku 1704 pod Poniecem w Wielkopolsce, dowodząc oddzielnym korpusem, napadnięty został przez w^rojska szwedzkie pod osobistym dowództwem Karola XII. Odparł dzielnie kilkokrotne natarcia zwycięźkich dotąd Szwedów', i zręcznym obrotem przeszedł Odrę bez szkody. Walka ta okryła sławą Schulemburga. Król August II zlecił mu w r. 1706 na początku wuosny, wyprawę do Wielkopolski, gdy Karol XII zajęty był w Litwie. Na czele korpusu wojsk połączonych saskich i rossyjskich, przybył pod Wschowę, gdzie spotkał się ze Szwedami pod generałem Renskildem. Nagły i niespodziany popłoch ogarnął Schulemburga hufce. Pomimo najlepszych rozporządzeń, w przeciągu jednej godziny zą pierwszem uderzeniem hufce Sasów rozbite w ucieczce szukały ratunku. W r. 1709 wysłany od króla Augusta II z oddziałem wojsk saskich na pomoc Hollendrom, odzyskał dawną sławię znakomitego wodza. Przeważny miał udział w' bitwie pod Malplaąuet, gdzie zostawał pod głównym dowództwem księcia Eugenijnsza Sabaudzkiego. W r. 1711 przeszedł w służbę Rzeczypospolitej Weneckiej, i zyskał wielką sławę i poważenie u Wenecyjan, za wyprawy zwyciężkie przeciw Turkom. Lat 28 zostając w służbie tej Rzeczypospolitej, umarł 1740 roku. Z polecenia rządu weneckiego na wyspie Korfu wzniesiono mu wspaniały pomnik.    K. Wl. W.

Schulpforta (Pfo?’ła), niegdyś opactwo cystersów opodal Naumburga nad Saalą, założone r. 1136 pod nazwą Monasterium 8. Mariae de Porta,j na-