page0209

PATRYOTYZM. 20 7

Nic byłbym zatrzymał się nad długim, smętnym aktem oskarżenia, gdyby podobnych zarzutów nie podnoszono ciągle przeciw filozofom. Wiadomo, że jak dzisiaj, tak i wtedy, większość ludzi była im przeciwną; dowiódł tego proces Sokratesa a jeszcze więcej przekonamy się o tern później. Nie może zresztą być inaczćj, skoro filozof ma zadanie uniwersalne, a mało zawsze będzie ludzi na święcie, zdolnych to rozumieć i ocenić bezstronnie. Ale nie filozofów mamy tu bronić, lecz tylko Platona, a co do niego nie mamy żadnego śladu, że współcześni zarzucali mu brak patryo-tyzmu, sądy zaś późniejszych nic nas nie obchodzą na razie. Nie było wówczas obowiązkiem, ubiegać się o urzędy; tylko usuwanie się od ciężarów publicznych było karanem. Ale nie czytamy nigdzie, że Platon zalegał z podatkami, że usuwał się od uzbrajania statku lub stawiania choru, gdy tego żądała władza. Wiemy nawet, że chór wystawił; mniejsza o to, czy za swoje, lub za Diona pieniądze ¹). Gdyby dał powód jaki do niezadowolenia, byłaby niezawodnie o tern zachowała się wiadomość²). Demokraci ateńscy posądzali go może o Lakonizm, jak tylu innych porządnych ludzi, ale po bitwie pod Leuktrą nawet te gadaniny przycichły, jeżeli kiedykolwiek krążyły. Zresztą najpopularniejsi patryoci ateńscy, otwarcie z Platonem przestawali, i prawdopodobnie do bractwa akademickiego należeli, jak Chabryasz³), Timoteusz⁴), Focyon⁵). Może

*) Porówn. Piat. epist. XII[; Plut. Aristid. 1; Id. Dion 17; Diog. Lacrt. III §. 3.

²)    Podobno Kr obył sykofant (ukrywał się pod ta nazwą mówca ITegezyp, zob. Schrifer, Leben des Demosthenes 11 p. 310) przypomniał Platonowi czarę Sokratesa, gdy 011 bronił publicznie Chabryasza przyjaciela, oskarżonego o zdradę stanu. Ale Diog. Lacrt. III. § 23 et 24 podaje to jako pogłoskę a jest ona zupełnie niewiarogodną. Chabryasz i Kallistrat, po utracie miasta Oropus (r 366) zostali wprawdzie oskarżeni, ale usprawiedliwili się (zob. Curtius III. p. 443 wyd. (>e), z wielkiem zawstydzeniem przeciwników. Nie wiemy jednak nic pewnego o tym procesie, ani nawet, kiedy się odbył (Grotę X. p. 47; Rehdantz, vitae Iphicra-tis, Chabriae et Timothei p. 109—114). Jeżeli się odbył w r. 366, to może Platona nie było wcale w Atenach (zob. str. 195 przyp. 3); jeżeli później, n, p. po śmierci Epamiuondasa (Steinhart p. 318), jest istnein niepodobieństwem, aby fdozof sędziwy w 65-tym roku życia swój maidenspcech wygłaszał, on który dla słabego głosu nigdy nie mówił publicznie.

³)    Plut. adv. Colot. 32.

*) Zob. str. 165. przyp. 1.

⁵) Plut. adv. Colot. 32; ld. Phocion 4. Zob. Bernays, Phokion p.

50 sq.

http://rcin.org.pl