page0324

318 DEMOKKYT.

chał krajów, przebywając wszędzie z uczonymi, a nawet pięć lat przepędził w Egipcie¹). Podobno z Egiptu pojechał do Arabii, Indyj i Persyi; w Babilonie bawił na dworze Daryusza, z którym miał ciekawe przygody ²). Są to po części wymysły późniejszych. Najwięcćj oczywiście podróżował po Grecyi, ale nie wiadomo, czy był w Atenach. Jeżeli udał się tam rzeczywiście, to na bardzo krótko i nie zrobił tam żadnych znajomości³). W końcu dla braku pieniędzy, do ojczystej powrócił Abdery i tam żył z łaski brata swego Damastesa. Ale wkrótce wsławił się pomiędzy swoimi przez różne meteorologiczne przepowiednie, które jednak są wszystkie tego rodzaju, że każdy zwykły agronom mógł je zrobić w owym czasie (n. p. urodzaj oliwek, burza podczas żniw i t. p.). To też uważam wszystkie za niesmaczne upiększenia późniejszych biografów. Do nich także należy podanie o procesie, wytoczonym mu

0    marnotrawstwo, z którego wyszedł cały, przeczytawszy sędziom dzieło »YVielki Diakosmos*. Miasto nawet za nie przyznało mu nagrodę 50 lub 500 talentów i zaszczyt posągu. Tyle pewna, że resztę życia przepędził w Abderze, w zaciszu, badając przyrodę

1    rozmyślając o tajemnicach świata. Ale i tę epokę życia jego, jak bujne liście akantu, obrosły bajki dziwaczne, powtarzane nawet przez poważnych autorów i to w dobrej wierze, n. p. że sam pozbawił się wzroku, aby nie doznawać roztargnień, a lepiej módz medytować; jak gdyby oczy nie były dla przyrodnika najpotrze-bniejszem narzędziem ⁴). To też już starożytni powątpiewali o prawdziwości tego faktu ⁵). Również nieuzasadnionem jest podanie, jakoby śmiał się ustawicznie; jeżeli to bowiem ma znaczyć, że był zawsze wesołego humoru, to może być prawdziwem; ale jeśli śmiał się z wszystkiego, a najbardziej gdy wychodził z domu, to taka aneg-

') Ciem. Alex. Strom. I. §. 15, p, 357 (ed. Potter), który przez pomyłkę So lat podaje zamiast pięciu. Zob. Diod. Sicul. I. 98.

²)    Diog. Laert. DC. 7. §. 35. Cic. de fin, bon. V. 19. Plin. hist. nat. XXV 5; XXX. 2. Opowiada Julian Odstępca (epist. 37), że Daryusz poprosi! go o wskrzeszenie niedawno zmarłćj żony, co filozof przyrzekł uczynić, jeżeli król każe wyryć na grobie nieboszczki imiona trzech ludzi, którzy nigdy nie zaznali smutku i t. d.

³)    Diog. Laert. ibid. §. 36: »Przybyłem do Aten, ale nikt mnie lam nie poznał*. Widocznie nie znalazł tam dla siebie pola do pracy. Por. Cic. Tusc. V. 36. Valer. Max. VIII. 7.

ń Cic Tusc. V. 39; Fin. V. 29; A ul. Gell. X. 17.

⁵1 N. p. Plut. nokynęay p. 521.

http://rcin.org.pl