page0442

page0442



440 PLATON.

boże nad światem i rodzajem ludzkim. Przypatrzmy się tej formie odrodzonej; może dowiemy się od samego Platona, co było wadli-wern w argumentacyi pierwotnej.

Platon chciał w Prawach przekonać niedowiarków, przeczących istnieniu bogów1). Ponieważ oni wywodzą świat istniejący z pierwiastku materyalnego, z ognia, wody, ziemi lub powietrza, muszą oni także dusze, zatem i bogi, uważać za kombinacyę późniejszą owej pierwszej materyi2). Ale tak sądząc, mają błędne

0    duszy pojęcie, bo jeżeli ta przewodzi wszystkim zmianom i powstawaniu ciał, niewątpliwie jest ona od nich dawniejszą. Ażeby tego dowieść, rozwija Platon naturę ośmiu ruchów mechanicznych, dostrzeganych w święcie, a nie mających nic wspólnego z właści-wem życiem. Od nich zgoła różny jest dziewiąty, przebywający w ciałach, które same siebie poruszać nie zdolne, odbierają ruch swój i z niego płynące przemiany skądinąd, poczem je zaraz udzielają na zewnątrz 3). Są to organizmy życiowe. Ponieważ jednak ich funkeye przedstawiają się jako ruch pochodni, Platon teoryę kinetyki uzupełnia dziesiątym ruchem, który i sam siebie porusza

1    władzę ma poruszania wszystkiem innem przez »składanie i rozkładanie, zwiększanie i zmniejszanie, rodzenie i niszczenie«, będąc pierwiastkiem zmiany i ruchu dla wszech rzeczy, i to w znaczeniu najszerszem, obejmującem wszystkie stany czynne i bierne1). Ten ruch nietylko najsilniejszy jest i najskuteczniejszy, lecz zarazem najdawniejszy i najprzedniejszy, bo gdyby od początku panował jakiś spoczynek bezwzględny w materyi jakiejś nieruchomej, ta nie zdołałaby sama siebie w ruch wprawić. Zaczyna się przeto ruch każdy od czegoś, co samo się porusza5). Gdy zaś dostrzegamy w stworzeniach takiego ruchu, mówimy, że żyją a życie odnosimy zawsze do duszy. Najlepiej zatem duśzę nazwać ruchem, który sam siebie poruszaG).

') »Gdyby tego rodzaju poglądy nie byty rozpowszechnione wśród wszystkicli prawie ludzi, nie potrzebaby popierać istnienia bogów dowodami«. L e g g. X. p. 891 b.

2)    Legg. X. p. 891 c—e.

3)    L e g g, X. p. 894 b—c. Porów. p. 896 b.

4)    Legg. X. p. 894 c—d.

B) Legg. X. p. 895 a—b.

*) Legg. X. p. 896 a:    3uva|iivr|v aótrp aurrp xivćlv x(v»jaiv.

http://rcin.org.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
DSC00157 (27) Nadzieje nasze co do przyszłości rodzaju ludzkiego sprowadzają się do trzech zasadnicz
przewidzieć przyszłości i panować nad losem, jedynym sposobem uniezależnienia się od zmiennej Fortun
P1140687 Kleszcze ■ Kleszcze uniwersalne Meissnera: są to trzy rodzaje kleszczy różniących się od si
page0406 404 PLATON. i to mojem zdaniem wystarcza 1), że jednak wtedy nawet, gdy mówi o częściach lu
Odyseja rodzaju ludzkiego Ha * ^ 1 A ^ i J [/ ^ 1 ą Mj {;.-. .I-I ta - V >M ■r A * M W
t17 (9) VH. RYDWAN TRIUMF ZNACZENIE SYMBOLICZNE:    panowanie nad światem należy do t
IMGW77 (2) VI ZAINTERESOWANIE «IRYDIONEM» nym. Zaniedbano natomiast studia nad literackimi rodzajami
IMGt63 ■zróżnicowanie rodzaju ludzkiego. Książka zaprezentuje wam jeszcze jedną ■naukową metodę patr
page0015 1. Pojęcie i podział pedagogii. 1. Wychowanie jest tak dawnem jak sam rodzaj ludzki. Pierws
page0016 zwiastowało idee ogólnego wychowania rodzaju ludzkiego i położyło fundament pod właściwą sz
page0118 - 117 - pliwość, błogosławieństwem spływać będą na cały rodzaj ludzki l>la tego
page0400 398 PLATON. do czego dobry rumak usilnie się przykłada. Ale są i różnice, ta zwłaszcza, że
page0402 400 PLATON. przyczepione ’) a z nich zapędliwa ma sobie powierzone serce, skąd jak ze stacy
page0408 40 6 PLATON. butwieją po bibliotekach, a Fedona dziś jeszcze każdy chętnie bierze do ręki.
page0410 408 PLATON. nogę i cieszy się, że ból ustąpił. Przyjemność i boleść tak są związane, że mus
page0412 4io PLATON. Symmiasz wtedy, choć mu było bardzo smutno, zaśmiał się pomyślawszy, jak tłum,
page0414 412 PLATON. stymi od niego, dopóki Bóg nas nie uwolni. A tak czyści i wolni od głupoty ciał

więcej podobnych podstron