page0460

452

Sieyes — Sigalon

dyrektoriat wyprawił go w poselstwie do Berlina, gdzie wielką rozwinął zręczność dyplomatyczną. Po powrocie r. 1799, wszedł do dyrektoryjatn w miejsce RewbePa, na to tylko, by rząd obalić i nową narzucić Francyi ustawę re-publikancką. Lubo odgadywał on zamiary Bonaparte’go, widział jednak, że okoliczności zmuszają go do sojuszu z nim. Przyzwyczajony do katastrof rewolucyjnych, nadzwyczajną okazał stałosć i wielką rozwinął działalność podczas zamachu z d. 18 brumair’a i jegoto głównie staraniom winien był Bonaparte w wielkiej części swoje wyniesienie. Mimo to po zamachu, ustąpić musiał miejsca swemu współzawodnikowi. Z ustawy jego, niektóre pomysły przeniesiono do konstytucyi roku VIII. Pierwszy konsul Bonaparte zaprosił go do senatu i mianował hrabią. Podczas Stu Dni wszedł do izbu parów; restaura-cyja atoli wydaliła go z kraju jako królobójcę. (Jdał się zatem do Bruxelli, zkąd w r. 1830 wrócił do Paryża i obrany członkiem akademii, zmarł w r. 1830. Mignet w swej Historyi rewolucyi skreślił projekt ustawy Sieyesa. Boulay pod tyt. Theorie constifidionelte de Sieyes ogłosił część jego pamiętników i kommentarzy owej ustaw *, Porównaj OeIsner’a, Des opinions politiques du citoyen Sieyes (r. 1799) i MignePa Nolice his1orique sur la vie et les travaux de Sieyes C Paryż, r. 1836).

SięganÓW, najobszerniejsza z wysp na jeziorze Gople, obfita w bujne łąki.

Sig (Coregonus Sieus Cuv.), gatunek ryby z rodziny łososiowatych, z rodzaju Głębiel (Coregonus), podobny do naszej Siei (ob.), od której różni się dostatecznie geograficznem rozmieszczeniem posunionein bardziej na wschód, przebywaniem zarówno w morzu jak w jeziorach, mianowicie zaś w zatokach Botnickiej, Fińskiej i Rygskiej, tudzież w jeziorach Finlandyi i Infiant. Sig wzrostem nie dochodzi siei, w ogólnym zaś kształcie jest mocniej z boków ściś-niony a zarazem po środku długości więcei szeroki, ku obu zaś końcom bardziej zeszczuplony: głowę ma mniejszą, niższą, w pyszczku szczuplejszą, trzonek ogona znacznie cieńszy, prócz tego łuska na Sigu jest nieco drobniejsza, barwa ogólna bardziej śniadawa, nawet boki ciała są u niego ołowiasto sinawe z wyraŹRą siecią pigmentową, tworzącą częstokroć wyraźne smugi wzdłuż ciała a tylko indywidua młode, niedorosłe, bywają prawie tak jasno srebrzysto białe jak Sieja. Inne cechy gatunkowe Siga są: szczęka górna nieco dłuższa, płasko przycięta, oko podługowate, jego średnica pionowa mniejsza od poziomej, źrenica słabo kątowata. Sig chociaż nie dorównywa Siei ani okazałością wzrostu ani wykwintnością smaku, zawsze jednak należy do gatunków nader cennych i mających w' handlu rybnym największą ważność: obficie się połowią, mięso ma białe, jędrne, smaczne, bez przykrego odoru. Na targu Warszawskim dawniej nigdy spotkać nie było można, po otworzeniu kolei północno-wschodniej nietylko że daje się już w porze zimowej widywać, ale cena bywa niższa niż wielu ryb krajowych, niewątpliwie niższą wartość od niego mających. Z powodu małej liczby badań flzyograficznych w naszym kraju, nie ma dotąd wiadomości pewnych, czy w wielkich jeziorach litewskich oprócz Sielawy są w nich jeszcze i inne okazalsze gatunki Głębieli i jakie mianowicie, Sieja czy też Sig. Kwestyja ta jest ważną pod względem geografii zoologicznej i rozstrzygnienia oczekuje.    A. W.

Sigalon (Xawery), malarz francuzki, ur. r. 1790 w Uzes, w Sewennach, w trzydziestym roku życia przybył ubogi do Paryża; tu został uczniem Guerina, wkrótce jednak z właściwym sobie zapałem wyswobodził się z tradycyj szkoły klassycznej i stanął na energicznym i jędrnym naturalizmie. Do najznakomit-