maistre o papiezu012901

129

Grzegórz II w r. 726 wyprawił podobneż poselstwo do Karola Martela i traktował z nim jak monarcha z monarchą 1).

W chwili przybycia Papieża Stefana do Francyi, Pepin wyszedł z cała [rodziną, na jego spotkanie i oddał mu najwyższe hono-ty: synowie królewscy padli na twarz przed Papieżem. Któryż biskup, któryż palryurcha chrześciaństwa byłby śmiał rościć sobie prawo do podobnych wyszczególnień ? Słowem, Papieże byli absolutnymi panami, panującymi de facto, albo dosłownie mówiąc: panującymi z konieczności, jeszcze przed epoką doznanego daru, od Karlowingów, i w owych czasach naw et nie przestawali jeszcze aż cjo Konstantyna Kopronyma datować dyplomów swoich lalami ce-sarzów, wzywając ich bez przerwy do obrony Italii, do szanowania życzeń narodów, i do uspokojenia sumień ludzkich. A że cesarze nic nie słuchali, a ich ostatnia godzina wybiła, ludyWłos-kie w ostatniej rozpaczy same w sobie znalazły ratunek. Opuszczone przez władców, szarpane przez barbarzyńców, wybrały sobie naczelników i nadali prawa. Papieże stawszy się udzielnymi panami Rzymu de Jacto i de jurę, nie mogąc dłużćj opierać się ludom, które się w ich ramiona cisnęły, a nie wiedząc już jakby się obronić inaczej barbarzyńcom, zwrócili nakoniec oczy na królów Francuzkich.

Znamy już resztę. Cóżby się dało napisać w tym przedmiocie po takich mężach jak Baroniusz Pagi, Le Cointe, Marca, To-massin, Muratori, Orsi i tylu innych, którzy nie pominęli żadnej okoliczności, mogącej tę wielką epokę dziejów w całym właściwym przedstawić nam blasku ? Wedle planu, jaki sobie zakreśliłem zwrócę tylko uwagę na dwie okoliczności:

i. Pojęcie władzy Paprezkićj, tak dalece poprzedzało uposażenie Papieża przez Karlowingów i la myśl zwierzchnictwa stolicy apostolskiej w Rzymie, była tak powszechną i ustaloną, że Pepin, zanim uderzył na Astolfa, wyprawił doń kilku posłów, aby go skłonić do przywrócenia pokoju i oddania własności świętemu kościołowi i Rzeczyposnolilej Rzymskiej, a Papież ze swej Strony zaklinał króla Lombard/kiego przez swoich wysłanników' o z w rot dobrowolny bez rozlewu krwi, własności kościoła Bożego i Rzeczypospolitej Rzymskiej 2j, w sławnej ustawie Ego Ludoeicus. Lud-

1)    Można znaleść te wszystkie fakta szczegółowo opisane w dziele kardynała Orsi, który wyczerpnąl tę materyą. Codo mnie. ja obstaję tylko przy prawdach powszechnych i przy najbardziej odznaczających się wypadkach.

2)    Ut pacifice sine ulla sanguinis effusione, propria S. Dei Ecclesiae et Reipublice rom. Reddant jura. A wyżej zaś Rcstituenda Jura. Orsi ib. chap. VII. pag. 94, wedle Anatazego bibliotekarza.