page0759

page0759



Rzymskie starożytności    751

edylów reprezentantami spraw i potrzeb ekonomicznych i policyjnych stanu plebejuszowskiego i postawiono ich pod władzę trybunów. Mimo to czynność ich, jak się zdaje, ogarniała miasto całe i jego ludność. Czynnościami temi podzielili się oni później z edylami kurulnemi. Dopiero kierunek i dozór igrzysk, biesiad i zabaw publicznych, jakie im poruczono, urząd ten uświetniły, 1 stawiły go mocą sutych i wspaniałych na ten cel rozporządzeń i środków, na szczeblu do wyższych prowadzącym dostojeństw. Kwestorowie, czynni jako sędziowie śledczy (ąaesitores) jeszcze za rządów królewskich, zawiadywali przy tem i skarbem publicznym. Z początku było ich dwóch i to tylko ze stanu patrycyjuszowskiego, dopóki liczbę tę nie zdwojono w r. 421 obierając na ten urząd i plebejuszów. Dwaj z nich (ąuaestores urbani) pozostawali w mieście prowadząc rachunki dochodów skarbowych (tabulae publicae), gdy dwaj inni towarzyszyli konsulom w wyprawach wojennych. W r. 267 liczbę ich powiększono do ośmiu; Sulla oznaczył 20, Cezar aż 40. Stałemi kwestorów siedzibami były: Ostia, główny plac dowozu zbożowego, Kales i Galileja Cisalpińska; inni porozrzucani byli po prowincyjach. Objęcie tego urzędu uważano za primus gradus honorwn. Trybunowie ludowi (tribuni plebis) nie należeli pierwiastkowo do rzędu magistratur publicznych; dopiero przy wy-chodztwie w r. 493, plebejuszowie wymogli uznanie ich za takowych. Trybunowie (w liczbie 5, następnie 10) mieli sobie poruczoną straż nad bezpieczeństwem plebejuszów i w tym celu otwartą zawsze utrzymano im drogę zażaleń i appellacyj do ludu. Nie wolno im przeto było oddalać się po za obręb ju-ryzdykcyi miejskiej a drzwi ich domu zawsze stały otworem. Dla nad ania należytej powagi ich czujności i baczności, nakazano bezwarunkową osób i ch nietykalność (sacrosancti). Wkrótce też poczęli wielki w senacie wywierać wpływ przywilejem przerwania dykussyi (intercessio) słowem veto. Sceną ich działań były zebrania comilia tributa, których byli przełożonymi i kierownikami i którym stopniowo nadając znaczenie reprezentacyj ludowych, zagarnęli przy ich pomocy najwyższą władzy kontrollę a ztąd i samą poniekąd władzę. Ustawa Sulli poskromiła ich zuchwalstwo; Pompejusz jednak przywrócił im władzę. Urząd ten przetrwał i czasy cesarzów, lubo wówczas nie miał już znaczenia. Ma się rozumieć, że obok wymienionych tu magistratur istniało mnóstwo innych to stale to czasowo mianowanych kommissyj, jak nie mniej, że cała rzesza osób podwładnych (scribae, accensi, lictores, liatores, praecones) służyła im głową, ręką, ramieniem, nogami i głosem. Oprócz tego tłumy niewolników stały do rozporządzenia władzy na każde jej skinienie. Taką była organizacyja władzy wykonawczej. Władzę naradczą piastował senat, którego wpływ wzrastać musiał za czasów królewskich przy corocznej zmianie i napływie wstępujących doń po spełnieniu swych funkcyj urzędników. W epoce swej dojrzałości i pełnego rozkwitu, stanowił on właściwie duszę całego ustroju państwowego i był prawdziwą podwaliną wielkości i potęgi Rzymu. Pierwiastkowa liczba jego z 300 członków złożona, w pierwszych zaraz latach rzeczypospolitej uzupełnioną została przyjęciem do jego grona najznakomitszych plebejuszów (comcriptii t. j. powołani) i odtąd przemowa do senatu brzńiiała w słowach: patres (et) conscripti. Do cenzorów należało lectio senatus; potrzeba na to było statecznego wieku i nie małego majątku. Piastowanie posad stopniowo wyższych od cenzora, dawało prawo do krzesła w senacie. Najwyżsi tylko urzędnicy (wespół z trybunami) posiadali moc zwoływania senatu, który zwykle gromadził się do narad w Curia Hostilia. Prawo zagajenia obrad i wniosku (referre ad senatum) służyło władzy, która senat zwołała; zasięganie


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
page0757 Rzymskie starożytności    749 koła dawnych tribusów, dzieląc je z tego wzglę
page0758 750    Rzymskie starożytności W końcu Rogatio Licyńijusza (r. 376) postanowi
page0762 754    Rzymskie starożytności daniny nadzwyczajne. Ustawa religijna, przez N
page0737 Rzymska literatura 72 9 torem jego był niejaki Wiktor Młodszy (Victor junior). Flavius Eutr
page0747 Rzymska mitologija — Rzymski dwór    739 wszelkie ustawały czynności, a nawe
page0749 Rzymski Sośció!    741 megoż Jeznsa Chrystusa; a więc jeden tylko jest ołtar
page0751 Rzymski kościół — Rzymskie podziemia nie przewj ższał znacznie liczbą i obszernością; i zap
page0753 Rzymskie podziemia — Rzymskie prawo    745 Dzieło to rozebrał i chlubnie oce
page0756 748Rzymskie starożytności czy przesiedleńcy miasta Alba-longa, Latynowie, założyli miasto R
page0760 752Rzymskie starożytności zdania w kole senatorskiem odbywało się porządkiem starszeństwa w
page0761 753Rzymskie starożytności dali się polubownie o zarząd którejkolwiek z nich. Namiestnictwo
heller3 188 W świetle nauki czasów nowożytnych1. W starożytności i średniowieczu nie pojawiła się po
-> Prowadzenie i reprezentowanie spraw spółki Art. 96. § 1. Każdy partner ma prawo reprezentować
12_2. Potrzeby i ich zaspokajaniePOTRAFISZ W rozróżnić potrzeby ekonomiczne i nieekonomiczne, W
36.Potrzeby ekonomiczne potencjalnej wojny i ich zaspokojenie / Wacław Stankiewicz. - Warszawa : WAP
12_2. Potrzeby i ich zaspokajaniePOTRAFISZ W rozróżnić potrzeby ekonomiczne i nieekonomiczne, W
DSC02976 Mocne strony NPM Narzędzie racjonalizacji administracji publicznej Podkreśla potrzebę ekono
Technik ekonomistaRynek pracy potrzebuje EKONOMISTÓW Czym zajmuje się technik ekonomista? ❖

więcej podobnych podstron