scandjvutmp10c01

259

Siam, Arakan, Awy, Laos, do Kochinchiny, Chin, Japonii, a od Tybetu i Butanu aż w uiezmierne pustynie Kobi, w Tartaryją, między różne szczepy Tatarów, Kałmuków, Manczu, Eleutów, Nogajów_r Baszkirów, Ostyjaków, nareszcie aż do ostatnich krańców Syberyi, i pomiędzy narody owych przybiegunowych Pigmejczyków, Lapo-nów, Samojedów, Jakutów, Czuwaszów, Kamczadalów i t. d., zapuszczając się az do wysp Kurylskich, a nawet w okropne pustynie północnej Ameryki, spostrzeżemy w tym przestworze niezliczone różnice. Lecz ograniczając się na głównych rysach tego pokolenia, ujrzemy, jako powszechne jego cechy, cerę zawsze oliwkową, włosy czarne, nawet w okolicach lodowatych, pierś naturalnie miękką, obwisłą, brodawkę czarną, a w końcu dojrzałość następującą w każdym klimacie nierównie wcześniej niż u białego pokolenia w Europie i Azyi. U ludów szczepu finnickiego czyli czudskiego, obejmującego Lapończyków i inne więcej od nich uksztatcone plemiona Permianów, Syranów, Wotiaków, Czuwaszów, Wogulów, Mordwi-nów i Czeremisów, obyczaje są bardzo wolne; widzićć tego można przykłady u Ingryjanów-, Estończyków i w innych krajach podległych Rossyi (1). Ludy te tak mało mają wyobrażenia o dziewictwie, iż nawet nie znają w swym języku wyrazów na jego oznaczenie; dziewczęta i chłopcy pospołu sypiając, nie czują żadnego wstydu: nie mają tu pierwszeństwa ani wyższych zalet do małżeństwa prawe dziewice, a z tćm wszystkiem wiernemi bywają żonami. Ten brak dziewiczości tak zdaje się być już od młodości zupełnym, iż utrzymuje Happel i inni autorowie, że natura nie daje go dziewczętom tych ludów, i że one rodzą się kobietami.

Między plemionami to mongolskiego pokolenia zdarzają się przykłady, że mężowie lub matki sami dają swe żony lub córki do usług cudzoziemcom, a to nawet w klimatach, gdzie panuje zazdrość, jak np. w Pegu, Siam, Tonkin, Kamboi, Kochinchinie, w kraju Jesso; szczególniej zaś u Czukczów i Koryjaków sedentarnych, mężowie ofiarują własne żony, i obraziłby ich ten, coby tej ofiary nie przyjął (2); toż samo powiadano o niektórych ludach lapońskich i samo-

(t) Aog. Will. Happel, Mfianget du Word. Riga, 1791.

(2) Billingi. Yoyage aa Norii, t. II.