tpn 1 2248
8301

Klimat ziem polskich

napisał

Eugeniusz Romer.

ROZDZIAŁ I. WSTĘP.

§ 1, Rozwój sieci spostrzeżeń meteorologicznych w Polsce.

Podstawą studyum klimatu danej ziemi są obserwacye meteorologiczne. Spostrzeżenia meteorologiczne robiono; w obrębie ziem polskich już w wieku XVIII. Najstarsze obserwacye w Polsce, należące zarazem do najstarszych w Europie, czyniono we Wrocławiu, gdzie od r 1717—27 obserwowało dwu lekarzy, Kanold i Kundmann, zupełnie poprawnie stosunki opadowe; w połowie wieku XVIII. istniała dłuższy czas stacya w Gdańsku; od lat siedemdziesiątych XVIII. wieku czynne były już dwie wszechstronnie zorganizowane stacye meteorologiczne w Warszawie i we Wilnie; z końcem XVIII. w. przybyły prócz tego stacye we Wrocławiu, w Krakowie i we Lwowie;, najstarsze stacye na południowym-wschodzie Polski rozpoczęły swą czynność w r. 1809 w Mikołajewie przy ujściu Bugu i w r. 1812 w Kijowie.

Na szczególny interes zasługują obserwacye stacyi warszawskiej, nietylko dlatego, że od r. 1779 czynione zrazu przez ks. Bystrzyckiego, astronoma króla Stanisława, potem przez Magiera, prof. liceum warszawskiego, mają tylko trzechletnią przerwę od r. 1800 — 1802, ale i z tego powodu, że obserwacye dwu tych pionierów nauki doczekały się wkrótce bardzo poprawnego i ścisłego opracowania. »Karta meteorograficzna stolicy Królestwa Polskiego...« »Carte climatologiąue deyarsovie comme point central de l’Europe...«,' publikowana w r. 1829 przez W, Jastrzębowskiego w Warszawie, jest jedną z najstarszych monografii klimatologicznych w literaturze światowej

Rozwój sieci meteorologicznej, mimo bardzo poważnych ze strony polskiej nauki głosów zachęty (Staszyc), rozwijał się w bardzo wolnem tempie. W połowie wieku XIX. było na całym obszarze Polski, od