tpn w alpach i za alpami7101

14

wzniesiona, najprzód za papieża Jana VIII w katolicki, a teraz w annński zmieniła się kościół. Dwie Westy świątynie, w swych wysmukłych i ładnych kształtach, mieszczą: jedna ś. Teodora, druga Najświętszej Panny ołtarze; tak w końcu i sławny Pantheon, pod cieniem krzyża, swe artystyczne przechował dla nas skarby.

Pantheon, teraz już nazwany Sta Maria ad-Marlyres, albo tylko Rotonda, najwspanialszy i najlepiej dochowany z pozostałych nam pomników starego Rzymu, Swej zapewne transfigura-cyi winien tak doskonałe zakonserwowanie. Bez niej możeby-

śmy juz tylko w gruzach jego grzebali..... Ale w tych gruzach

możeby się znalazły jeszcze arcydzieła sztuki, jakich już teraz w nim nie znajdujemy, które on postradał na zawsze, i dla potomności, tym sposobem, postradane zostały.

Pantheon zachował wprawdzie swój pyszny przedsionek z czternastu kolumn porządku koryntskiego. Każda z nich, z je-dnćj bryły granitu wschodniego, ma oprócz kapitelu i podstawy, półdziewiętnasta stóp wysokości na 14 stopach obwodu. Prócz tego, ośm kolumn od frontu, z szarego i czerwonego granitu, podnoszą facyatę niegdyś złoccnemi płaskorzeźbami ozdobną, teraz, w swem obnażeniu, służącą jeszcze za wzór dla architektów.

Wnętrze okrągłe, odbićra światło ze środka otwartej u góry, szerokiej i śmiałćj kopuły. Sama świątynia bez innych okien, filarami ozdobna, a między niemi nisze, niegdyś z posągami pogańskich bogów, później sławnych ludzi, teraz ołtarzami są zajęte. Podłoga mozaikowa mocno uszkodzona deszczem, środkiem otwartej kopuły padającym, a jeszcze hardziej Tybrem, który w czasach wezbrania ją zalewa.

By m^:eć wyobrażenie, ile ta budowa jest cenioną przez prawdziwych sztuki znawmów, dość wspomnieć, iż gdy Michał-Anioł pysznić się chciał najpotężniejszćm swem dziełem, kopułą ś. Piotra watykańskiego, mówił, iż postawił Pantheon w obłokach. Te słowa dadzą wzajemnie miarę jak Pantbeonu, tak gienialnćj kopuły ś. Piotra piękności.

Wzniesiony przez Agryppę Pantheon, ilą 2(3 lat przed J. C., późnićj, za panowania Tjtusai Trajana, dwa razy spłonął, a pod Adryanem i Antoninem zrestaurowany został. W głębi stał wów-