WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH085 I

Dochodzeniom Weissbacha, uskutecznionemna mózgach 429 mieszkańców Austryi jedynie, odnoszącem się natomiast wyłącznie do osób umysłowo zdrowych *), zawdzięczamy i wiele innych zastanawiających wyjaśnień. Każdą rażą ważono najprzód mózg cały, a potem mózg wielki, móżdżek i most Waroia z osobna. Ciekawćm jest przedewszystkiem to zjawisko, że mózg dosięga swej najwyższćj wagi pomiędzy 20 a 30 r. życia, później zaś aż do 80 ponosi stratę, dochodzącą nawet do 10 %. Ten ubytek dotyka jednocześnie wszysi kich części mózgowia, z wyjątkiem mostu Waroia, nabierającego wagi aż do 50 r. życia ²). Ztąd wynika, że można porównywać tylko mózgi w jednym wieku życia znajdujące się. Dochodzenia te stwierdziły również dawniejsze przypuszczenie, iż ciężar gatunkowy mózgów jest rozmaity obszerniejsze bowiem czaszki Niemców zawierały mózgowie mnićj ważące od innych mniej obszernych czaszek, mianowicie ³):

Męzkie czaszki pojemność ich naga mózgowia

w centym. Jv grammach

Niemcy . . 1501,₆₆ 1314,₅

Madziary . 1421,₆₆ 1322,₈

Słowianie . 1484_i55 1325.,

Ztąd wynik* że pojemność czaszek byłaby dla nauki o ludach ważniejszą (?) od wag^; mózgowia. Dodajemy jeszcze i to, że u Niemców mężczyzn minimum waga mózgu, 986,₅ grm. przypadało na wiek 65 lat, u kobiet zaś minimum 889,, grm. na wiek 83 lat.

Inne wyjaśnienie zawdzięczamy Cal or emu z Bolonii, który dawnićj już raz nauce swemi licznemi wymiarami znaczną usługę wyświadczył. Podaje on wagę mózgowia 421 Włochów obojej płci, rozdziela jednak przypadki według kształtu czaszki.

Ilość przypadków Waga mózgowia w grammach

całego wielkiego mózgu

czaszki szerokoglowe

201 mężczyzn 1305 1145

72 kobiet 1156 1004

9 Dic Gewichtsverhaltnisse der Gehiriie oester. Yolker, w Archiv f. Anthro-pologie 1866. T. I, str- 190.

²) 1. c. str. 299.

³) 1. c- str. 1 34.

http://rcin.org.pl