449
ską od swoich niemieckich sąsiadów, stojącą w związku z vee-n czyli torf i z trzęsawiskiem 1). Wszak i oni sami nazywają swą krainę suomi czyli kraj mokrzysk. trzęsawisk i jezior, a siebie samych suo-malaińa 1). Nie ma obecnie najmniejszej wątpliwości, iż Tacyt i P toiomees z znali już owe indy pod nazwą Pb inni czyli Fenu i w dzisiejszych ich siedliskach 2 3). Według swych narzeczy rozpadają się na S u o mi nad zatoką fińska i bo tnij ską. sąsiednich K a r e lc z yk ó w, W e o s ó w czyli C z u d ó w północnych na brzegach południowo zachodnich jeziora Ladogi. Wotów czyli Czadów południowych na wschodnią północ od miasta Narwy, obujuż wymierających. Kr e win ó w w Kurlandyi, wygasłych zupełnie odr.1846, Liwończyków. liczących już zaledwie 2000 dusz i mieszkających również w Kurlandyi nad brzegami zatoki Rigskiei. oraz licznych jeszcze i gromadne siedziby zajmujących E s toń cz y k ó w. Pokrewni są im blizko Łapo ń c z y c y czyli Kwewowie skandynawscy i finlandscy. których język, według świadectwa Castr en a, był przed 2000 laty taki sam jak Finów. Dopiero późno zajęli oni obecne swe siedliska W
Pokrewieństwa fińskiej gromady indów z mongolskiemi najwydatniej objawia się u Wogułów, zbliżają się oni albowiem więcej do Kałmuków niż Ostjaki 4). Nawet pomiędzy Lapończykami Norwegii poznał Karol Yogt w wazko szczelinowych lecz poziomo ustawionych oczach, szerokich kościach licowych, szerokich ustach, spłaszczonym i zadartym nosie, oraz żółtawej cerze twarzy, znamiona mongolskiego plemienia 5). Od sąsiednich Niemców* i Słowian przejęli nadbałtijscy Finnowie pewną ilość wyrazów, odnoszących się do narzędzi kulturowych a z wyrazami i te przedmioty. Ztąd można sobie utworzyć obraz ich stanu przed otrzymaniem owych środków pomocniczych. Z zwierząt domowych chowali tylko psa, konia i wolu, a z roślin zbożowych uprawiali tylko jęczmień. W lecie żyli pod namiotami ze skóry, w zimie w jurtach do połową* w ziemi wykopanych, jak w* ogóle wszystkie ludy podbiegunowe starego świata. Teraźniejsze Ostjaki i Wo-
i) H. Guthe, Die Lancie Braunsehweig u. Hannorer. str. 62.
) Prof. Hielt. w Verhandiuns;en d. Beri. Gesell. fur Anthrop. 1872. str. 117. Sjogren zaprzeczył niedawno temu pochodzeniu nazwy Finny, tak, że dotąd /jeszcze uie jest jej początek wyjaśniony.
3) Forbiger, Alte Geograplrie. T. III, str. 1124.
*) Ujfaly y, Migrations des pet:pies tour&niens, str. 118.
) Castr en, Yorlesungen. str. 128.
) Carl Yogt, Nord-Falirt. Frankfurt 1863, str. 166.
Etnologia. 29