scandjvutmp7e01

119

tedy zawsze pewna, że Semiramis i Ninus nie przydają wcześniej nad cztćry tysiące dwieście lat przed Justynem i Wellejera Pater-kuletn. Makrobijus (I) nie przytacza dawniejszych obserwacyj zaćmień w Egipcie nad dwa tysiące dwieście lat przed Aleksandrem.

Jeżeli starożytność odleglejszych jeszcze sięga czasów, czemu my bynajmnićj nie zaprzeczamy, tedy przyznać trzeba, że ród ludzki nie dochował wiernie jćj dowodów, a stąd pismo, czysto Ueroglificzne, czy symboliczne, lub inne sposoby przekazania historycznych pamiątek (innych aniżeli ustne podania mogące się zapo-wnićć lub zmienić) nie są późnych dat wynalazkami.

Ileż to upłynęło wieków, powie kto, kiedy pierwsi ludzie żyli dziko prawie jak w stanie zwierzęcym! Ileż to oni musieli przejść nieznacznych stopni uczynić postępów, nim się do siebie zbliżyli i naród połączyli; nim się uauczyli mówić, nim ustanowili jakie takie prawa dla zabezpieczenia sobie nawzajem własności! A tern bardzićj jeszcze, jeżeli, jak pomiędzy murzyriskiemi ludami, nie ma potrzeby łączenia się w naród, jeżeli hojna natura bez trudności daje pod tąż samą palmą pokarm i schronienie, wtedy wieki za wiekami toczyć się mogą; Indywidua giną i odradzają się jak trawa na łące, prócz kości, żadnej iuuej nie zostawiając po sobie pamiątki, jak girafy lub słonie: gdzież wtedy pogrążyć się w przepaść wieków?

Z tern wszystkićm, inne jeszcze domysły i wnioski mogą nas wstrzymać od zbytniego oddalenia początku rodu ludzkiego od epoki lepić) znanych historycznych czasów. W rzeczy samćj, wielka-zgo-dność nauki Chaldejczyków, Egipcyjan, Indyjan i Chińczyków, niezmierna wspólność narodów azyjatyckich, afrykańskich i europejskich (możnaby nawet dodać do tego narody amerykańskie) zgadza się w podaniach o potopie (2) czyli zalaniu ziemi. Filozofowie,

(1)    Somn. Scipionart. XXI.

(2)    Dochowano pamięć najmniej siedmiu potopów w starożytności.

1.    Potop yotgo, u Hebrajczyków.

2.    — Deukuliotut, u Greków.

3.    — Ogygau, pomiędzy wschodniemi Grekami.

4.    — Kiiathuruta, w Chaldei.

5.    — Vatiu*atra, u Imlyjan.

6.    — Yao, najdawniejszy u Chińczyków.

7.    — Ctuen hi u, późniejszy, w Chinach. Amerykanie także mieli podanie o kilku potopach.