355

Koniec imperiów (1939-1962) 357

uzgodnienia wzajemnej polityki przez stworzenie wspólnego komitetu badań (1945-1946), a potem podczas dwustronnych dyskusji, nie przyniosły skutku, ponieważ żadna z zaproponowanych strategii nie spotkała się ze zgodą Żydów czy Arabów, a rząd brytyjski nie przystawał na realizowanie polityki nie wspartej takimi uzgodnieniami. Naciski amerykańskie na Wielką Brytanię były coraz silniejsze, a ataki żydowskie na brytyjskich urzędników i na brytyjskie instalacje w Palestynie groziły wybuchem otwartej rewolty.

W 1947 roku Wielka Brytania postanowiła przekazać sprawę Narodom Zjednoczonym. Specjalny komitet Narodów Zjednoczonych wysłany dla przestudiowania problemu zaproponował plan podziału na warunkach korzystniejszych dla syjonistów niż w 1937 roku. W listopadzie 1947 roku został on zaakceptowany przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dzięki bardzo aktywnemu wsparciu Stanów Zjednoczonych i Rosji, która chciała, by Brytyjczycy wycofali się z Palestyny. Arabscy członkowie Narodów Zjednoczonych oraz palestyńscy Arabowie odrzucili ten plan. Wówczas Wielka Brytania wobec kolejnej niemożności wypracowania polityki akceptowanej przez Arabów i przez Żydów zdecydowała się wycofać z Palestyny w określonym dniu: 14 maja 1948 roku. Była to kontynuacja precedensu ustanowionego niedawno podczas opuszczania przez Brytyjczyków Indii; być może spodziewano się, że podobnie jak w Indiach, perspektywa niepodległości sprawi, że obie strony osiągną jakieś porozumienie. Kiedy wyznaczony dzień się zbliżał, Wielka Brytania stopniowo traciła swoje znaczenie; doszło do wybuchu walk, w których Żydzi szybko zyskali przewagę. Ib z kolei skłoniło sąsiednie państwa arabskie do podjęcia interwencji; w ten sposób seria lokalnych konfliktów przekształciła się w wojnę. 14 maja społeczność żydowska ogłosiła swoją niepodległość jako Państwo Izrael, które natychmiast zostało uznane przez Stany Zjednoczone i Rosję. Z kolei egipskie, jordańskie, irackie, syryjskie i libańskie wojska weszły do arabskich części kraju. W sytuacji, gdy brak było ustalonych granic i wyraźnych podziałów ludnościowych, walka toczyła się między nową armią izraelską a wojskami arabskimi. W ciągu czterech kampanii przerywanych zawieszeniem broni Izrael zdołał zająć większą część kraju. Na początku z ostrożności, a potem już z powodu paniki i przemyślnej polityki armii izraelskiej, niemal dwie trzecie ludności arabskiej porzuciło swoje domy, stając się uciekinierami. W pierwszych miesiącach 1949 roku kilkakrotnie dochodziło pod nadzorem Narodów Zjednoczonych do zawieszenia broni między Izraelem a jego arabskimi sąsiadami. W rezultacie wytyczono trwałe granice. Około 75 procent Palestyny znalazło się w granicach Izraela; pas ziemi na południowym wybrzeżu rozciągający się od Gazy do granicy egipskiej podlegał administracji egipskiej, reszta została przyłączona do Haszymidzkiego Królestwa Jordanii (nazwa przyjęta w 1946 roku przez Transjordanię po traktacie z Wielką Brytanią zmieniającym stosunki mię-