82

B. Baraniak. Metody badania pracy. Warszawa 2009

ISBN 978-83-61408-68-0.0 by WAiP 2009

Spis treści    Notatki

Teoria kompleksowego zarządzania organizacją (TOM - Total Ouality Menagement) kryterium badania pracy    165

Potrzeba

samorealizacji

Potrzeba

szacunku

Potrzeby

fizjologiczne

Głód

Pragnienie

Sen

	Potrzeby socjalne	Szacunek do samego siebie
Potrzeba bezpieczeństwa	Przynależność do grupy
		Dokonania
Zabezpieczenie	Akceptacja	Status
Ochrona przed zagrożeniami	Życie towarzyskie	Uznanie
	Przyjaźń i miłość

Rysunek 33. Hierarchia potrzeb wg Abiahama Maslowa (na podstawie Adair, 2000, s. 40)

Rysunki 32 i 33 ukazują dynamikę przechodzenia od potrzeb podstawowych, takich jak fizjologia człowieka, jego bezpieczeństwo, przynależność do grupy do potrzeb wyższego rzędu wyrażonych uznaniem, szacunkiem, które determinują potrzebę samorealizacji. Jej istotę obrazuje motywacja, dzięki której uaktywniają się talenty zdolności, dążenie do wypełnienia misji, przeznaczenia czy powołania, stanowiące wyraz pełniejszego samopoznania, potrzeby dążenia do integracji, jedności, harmonii. Teoria ta pozwala tzw. „łowcom głów” wyłaniać szczególnie aktywne, zaangażowane i ambitne jednostki, które podejmują trud wdrażania nowych rozwiązań w organizacji pracy (Madsen, 1980).

5.2. Teoria kompleksowego zarządzania organizację (TQM - Total Quality iMenagement) kryterium badania pracy

Przytoczone teorie - podobnie jak i TQM - dowodzą przeniesienia punktu ciężkości ze sfery technicznej pracy na sferę podmiotową, co czyni ludzi twórcami wszelkich pomysłów i usprawnień, w tym w procesie pracy. Pracownicy są uznani

166    Rozdział 5. Przyszłość metod badania pracy

za niezbywalny kapitał firmy, który współcześnie jest określany zasobami ludzkimi. Ich potencjał opisuje inteligencja. Wyróżnia się następujące rodzaje inteligencji:

■    inteligencja informacyjna,

■    inteligencja technologiczna,

■    inteligencja innowacyjna,

■    inteligencja finansowa,

■    inteligencja marketingowa,

■    inteligencja organizacyjna,

■    inteligencja społeczna.

■    inteligencja ekologiczna (Penc, 2001, s. 36).

Jej zasoby umożliwiają poszukiwanie optymalnych rozwiązań w zakresie zarządzania (rys. 34).

Inteligencja jako cecha dana człowiekowi wyznacza mu dominujące miejsce w otaczającej rzeczywistości i formach pracy jako sposobach jej przekształcania.

Współczesność, a zatem i przyszłość metod badania pracy dobrze ilustruje teza Johna Jaya Bonstinga (1995, s. 29): „Trzeba nieustannie ulepszać procesy, by móc nieustannie ulepszać wyniki". Ulepszanie odniesione zarówno do procesu, jak i wyniku dowodzi potrzeby ich ciągłej zmiany, która oddziałuje na pracownika poprzez wzrost wymagań pracodawcy w stosunku do niego oraz rynku zbytu. Z kolei powodzenie produktu jako dobra funkcjonującego na rynku wyznaczają konsumenci, dla których kryterium nabycia towaru - poza ceną - będzie również jego jakość, atrakcyjność, nowoczesność, unikatowość itp. William E. Deming (2002) uznał, że najważniejszym kryterium w sprostaniu wymaganiom konsumentów jest jakość, a przedsiębiorstwo to miejsce jej kształtowania. Opracował on swoistą teorię zarządzania, której istotę zawarł w następujących postulatach:

1.    Stabilne i długotrwałe zamierzenia uznane za długoterminowe cele i priorytety działań, które są zaakceptowane przez pracowników.

2.    Nowa filozofia zarządzania preferująca podejście do jakości, którą rozpoczyna misja produktu eksponująca jakość przenoszoną na wymagania w stosunku do pracownika, surowców, stopień przygotowania maszyn i urządzeń, bezpieczeństwo pracy, w efekcie wyraża się niższymi kosztami produkcji i wyższą jej efektywnością.

3.    Nowe podejście do kontroli produkcji, które odnosi się do całego procesu produkcyjnego, a nie tylko oceny produktu finalnego. W efekcie jakość tworzy każdy pracownik na swoim stanowisku. Nie dopuszczając do międzyoperacyj-nych nieprawidłowości, eliminuje przyczynę tzw. bubli, preferując dobry jakościowo produkt końcowy, który nie wymaga dalszej ostatecznej oceny.