CCI20110420005 bmp

Rozdział III. Cele i funkcje państwu

3.2.2. I- unkcja zewnętrzna państwa

Funkcja zewnętrzna państwa to całokształt działalności prowadzonej w ramach stosunków z innymi państwami oraz organizacjami i wspólnotami międzynarodowymi. Funkcję taka wykonuje każde państwo, czyniło tak zarówno w przeszłości, jak i obecnie. Jej eden jest zwłaszcza zapewnienie bezpieczeństwa państwa na zewnątrz, ochrona jego terytorium, ochrona interesów wspólnoty politycznej i obywateli, zapewnienie korzystnych stosunków z innymi państwami. Czasem celem funkcji zewnętrznej bywała tez i bywa nadal agresja państwa poza swoim terytorium, nie mająca charakteru obrony. ale będącą formą ekspansji wobec innych pańsiw.

Zapewnienie bezpieczeństwa państwa na zewnątrz wymaga podejmowania działań na rzecz trwałości niepodległości państwa, jego suwerenności i integralności terytorialnej, ale także wewnętrznego rozwoju w różnych sterach życia społecznego i gospodarczego. Każde współczesne państwo stawia sobie za cel zapewnienie tak rozumianego bezpieczeństwa. Aby go zrealizować. państwa podejmują indywidualnie i grupowo różne przedsięwzięcia służące zapewnieniu bezpieczeństwa na zewnątrz. Doskonalą swoje zdolności obronne. Prowadzą aktywną działalność w różnych organizacjach międzynarodowych, zarówno zabezpieczających pokój w skali globalnej (ONZ), jak też służących temu celowi w skali regionalnej (np. OBWE, OJA. OPA itp.) czy broniących bezpieczeństwa państw z użyciem także sił zbrojnych (NATO). Rozwojowi wewnętrznemu państw służy ich uczestnictwo w regionalnych organizacjach o charakterze społeczno-gospodarczym i politycznym (UE, CF.FTA, WTO. NAFTA itp.). Działalność służącą zapewnieniu bezpieczeństwa państwa na zewnątrz prowadzą różne ogniwa aparatu państwowego - służba dyplomatyczna i konsularna, armia, organy administracji itp.

W ramach realizacji funkcji zewnętrznej dokonuje się utrzymywanie i rozwijanie .stosunków z innymi państwami - stosunków politycznych, gospodarczych i kulturalnych. Działalność w tym zakresie stanowi rozległą dziedzinę aktywności wielu organów państwa, przede wszystkim organów władzy wykonawczej - głów państw, rządów, służb zagranicznych, administracji gospodarczej, spraw socjalnych, kultury itp. Działalność ta nie jest obca także organom władzy ustawodawczej i sądowniczej. Państwa utrzymują i rozwijają zarówno stosunki dwustronne (bilateralne), jak też stosunki wielostronne (multilateralne), w tym często w ramach wyspecjalizowanych organizacji m iędzy narodowych.

Słusznie wskazuje się w literaturze przedmiotu²², że funkcja zewnętrzna obejmuje współcześnie różne działania państwa sprzyjające kontaktom między obywatelami różnych państw oraz rozwijaniu przepływu informacji. Zadania te realizują organy państwowe, głównie organy administracji publicznej. Kontakty międzyludzkie w wymiarze międzynarodowym nabrały współcześnie cech masowości. Są one pochodną rozwijających się międzypaństwowych stosunków politycznych, gospodarczych i kulturalnych. O wielości i charakterze kontaktów międzyludzkich rozstrzygają państwa, ustanawiając w tych sprawach stosowne regulacje: paszportowe, wizowe, dotyczące wymiany pieniądza, komunikacji itp. Istotne znaczenie ma w dzisiejszych czasach, charakteryzujących się tendencjami giobalizaoyjnymi, międzynarodowy przepływ informacji z zakresu różnych zagadnień, dotyczących spraw państw i ich obywateli. O zasięgu i sposobach przepływu tych informacji rozstrzygają głównie państwa, regulując te zagadnienia prawnie i tworząc elementy stosownej infrastruktury technicznej.

Funkcja zewnętrzna państwa realizowana jest obecnie przede wszystkim środkami niewladczynii, o charakterze pokojowym (umowy, porozumienia, współpraca). Nie oznacza co jednak, iż państwa w razie konieczności nie sięgają po środki niepokojowe. Trafnie przy tym zwrócono uwagę²', że między funkcjami wewnętrznymi państwa i jego funkcją zewnętrzną zachodzi ścisła więź. Pozycja państwa w stosunkach zewnętrznych zależy bowiem od jego siły wewnętrznej, mierzonej m.in. stabilnością ustroju społeczno-politycznego, rozmiarami bogactwa sfery ekonomicznej, liczebnością, wykształceniem i poziomem kultury ludności, zasobami naturalnymi, talentami przywódczymi osób kierujących państwem, ale także wkładem państwa do ogólnoludzkiej skarbnicy wartości i dokonań.

3.3.    Pytania

1.    Wyjaśnij treść pojęcia: cel państwa i wskaż cele realizowane przez państwo.

2.    Wyjaśnij termin: funkcja państwa i wskaż występujące w literaturze klasyfikacje tej funkcji.

3.    Scharakteryzuj funkcje wewnętrzne państwa.

4.    Scharakteryzuj funkcję zewnętrzną państwa.

3.4.    Przypisy

1.    XI. Maneli, O funkcjach państwa, Warszawa 1963. s. 6.

2.    Por. np. tamże. s. 55; S. Ehrłich, Wstęp do nauki o państwie i prawie. Warszawa 1970. s. 58; A. Łopatka. Prawoznawstwo, Warszawa 2000, s. 66.

3.    XI. Maneli, op. cii., S. 17.

4.    P. Winczorek, Wstęp do nauki o państwie, Warszawa 1998, s. 125.

5.    Zob. np. A. Łopatka, op cii.. s. 66.

6.    XI. Maneli, op. cii., s. 13.

7.    A. Łopatka, op. cii., s. 66 i n.

8.    M. Maneli, op. cii., s. 7.

9.    E. Zieliński, Nauka o państwie i polityce. Warszawa 1999. s. 129.