Cele wych724 bmp

bardzoTtrudne,^: to jednak wszelkie wysiłki w tym zakresie powinny być podejmowane, ponieważ żaden globalny porządek kulturalny nie, będzie mógł powstać, jeśli utrzymywać się będzie ostre przeciwieństwo tych'różnych stylów życia...    • i •

>

\.

A

N

w Problemy te prowadzą nas do jeszcze jednej, trzeciej o płaszczyzny działań na rzecz nowego ładu kulturalnego w świecie.Tą .trzecią płaszczyzną jest problematyka sensu i wartości życia, problematyką, człowieka 1kjego'‘przeznaczenia czy. powołania. Wydawało się przez pewien czas, iż cywilizacja naukowo-techniczna/ organizując życie pragmatycznie i utylitarnie, od-simęła’ na .:daleki plan te zagadnienia „ostateczne". Istotnie; nie dawały one znać o sobie w codziennym _tf ;,zgiełku życia". Ale nie zniknęły one z ludzkiej świa-^ domości,■. a zwłaszcza z podświadomości. Qbserwuje-'yr my dziś^! znaczny wzrost potrzeb emocjonalno-intelek-C tualnych, tego typu. Znajdują one ujście w aktywiza-■ cji życia religijnego w ramach kościołów, chrześcijańskich, jakj na terenie różnych sekt religijnych, a także w przeróżnych praktykach mistycznych i terapeutycznych. ^:

$ Równocześnie obserwujemy silną aktywizację społeczno-polityczną islamu jako religii, która przejmuje pełne kierowanie ludźmi tej wiary we współczesnym ŚWlecie. (Przykład Iranu, który miał być nowoczesnym uprzemysłowionym państwem kapitalistycznym, a stał się republiką islamską, .jest bardzo znamienny dla tej metafizycznej problematyki ludzkiego życia.

~ Wskazane tu procesy stwarzają szczególnie trudną sytuację' dla świadomości europejskiej, kształtowanej od kilku' wieków w rosnącym zaufaniu do świeckiej filozofii i nauki. Wydawało się znamieniem nowoczesności wyznawać laicki pogląd na świat, uznawać prawdy •.naukowe jako wytyczne życia, akceptować

; ideały humanizmu jako historyczny dorobek rodzaju : ludzkiego zobowiązujący wszystkie jego pokolenia. : Gdy dziś,-w-epoce,-którą nazywamy chętnie epoką ■ rewolucji naukowo-technicznej, epoką upowszechnie-} nia"oświaty i to coraz wyższych jej szczebli, manifestują się obok czynników naukowych i laickich inne, przeciwstawne im siły i gdy one to właśnie przejmują w wielu przypadkach panowanie nad. świadomością i postawami ludzi — to problematyka nowego ładu kulturalnego w świecie staje się szczególnie trudna,

, W tym zakresie nauka stanowiła i stanowi nasz wkład euroamerykański. Ale skoro nie potrafi ona odpowiedzieć na wszystkie pytania dotyczące ludzkiego losu, musi opuścić linię frontu i zostawić pole dla działania wielkich kontrowersji różnych ; systemów metafizycznych i religijnych w świecie. Nie istnieję żadna szansą, by. w tej debacie ktokolwiek mógł kogokolwiek przekonać. Alę istnieją szanse, by ta kontrowersja przerodziła się w wielki dialog, nie zaś w nieustającą walkę, aby stała się debatą, prowadzoną w duchu tolerancji, nie zaś źródłem narastających fa-natyzmów. Ten dialogwinien zostać Włączony do nowego porządku kulturalnego w świecie.

Warunek przyszłości: edukacja

Przyszłość świata zależy od skutecznej obrony pokoju i od sprawiedliwej realizacji nowego ładu ekonor micznego. Ale przyszłość zależy również od edukacji, z którą wiążą się nadzieje naszej epoki określanej •jako epoka cywilizacji na rozdrożu.

. Czemu ma służyć wychowanie? Czy ma adaptować do tego, czym jest "cywilizacja współczesna, '"aby \v ten sposób przygotowywać do uczestnictwa w do-

297