<f // d/ = 2nrH,
wobec czego
iz
litr’
z, ^r^r2.
(4.8)
W powyższym wyrażeniu r zmienia się od ry do r2, wobec czego natężenie pola magnetycznego we wnętrzu cewki nie jest wielkością stałą. Zazwyczaj natężenie pola magne-
. . ri+r2
tycznego oblicza się dla tzw. średniej drogi mającej postać okręgu o promieniu rit «»—-■■■ Średnia wartość natężenia pola magnetycznego w cewce toroidalnej wyraża się więc wzorem
iz
n(r,+r2)
(4.9)
Wielkość iz równą iloczynowi prądu płynącego w uzwojeniu cewki i liczby zwojów nazywamy antperozwojami cewki.
Przekład 1. Obliczymy średnią wartość natężenia pola magnetycznego we wnętrzu cewki toroidalnej, jeżeli i=lA, z= 1000, r,=9cm, r2 = 11 cm.
Na podstawie wzoru (4,9) otrzymujemy
= 15,9 A/cm.
1000-1 A
Jt{9+ li) cm 4.2.4. Natężenie pola magnetycznego we wnętrzu cewki solenoidalnej
Na rdzeniu w kształcie walca lub graniastosłupa nawinięto równomiernie uzwojenie zawierające z zwojów (rys. 4.5), w których płynie prąd i. Gdy długość l cewki jest dostatecznie duża, wówczas można przyjąć, że w jej wnętrzu pole magnetyczne jest równomierne. Schematyczny obraz pola magnetycznego rozpatrywanej cewki przedstawiony jest na rys. 4.5. Jako drogę całkowania przy stosowaniu prawa przepływu przyjmiemy linię pola ABC A. Powierzchnię o krzywej brzegowej ABC A przenika z zwojów przewodzących prąd i, wobec czego przepływ przez tę powierzchnię jest równy amperozwpjom iz; mamy zatem
£ Hól=iz,
ABC A
Rys. 4.5. Cewka solenoidalna
filii! i j II lif '« Zi .
AM Ml A
W obszarze na zewnątrz cewki pole magnetyczne jest bardzo słabe w porównaniu z polem w icf wnętrzu. Wskutek tego nie popełniu się dużego błędu, gdy w powyższym wyrażeniu jnmmiic się całkę J Hdl\ otrzymujemy zatem w przybliżeniu
BCA
AB
Pomijając zniekształcenie pola magnetycznego w obszarze blisko krańców cewki, mamy j H dl-III, wobec czego natężenie pola magnetycznego w dowolnym punkcie obszaru
AM
wewnętrznego cewki wyraża się wzorem ,
iZ
f
(4.10)
Przykład 2. Obliczymy natężenie pola magnetycznego we wnętrzu cewki solenoidalnej, jeżeli i tl.s A, z -600, i = 20cm.
Nit podstawie wzoru (4.10) otrzymujemy
600-0,5 A
H—------ — =■ 15 A/cm.
20 cm
4. t.l. Potencjał skalarny
Jeżeli gęstość prądu równa się zeru w każdym punkcie pewnego obszaru, to pole magne-i ostu tyczne w tym obszarze jest bezwirowe, bowiem rot H=0. Podobnie jak w polu ełckim. Litycznym, można wówczas wprowadzić skalarny potencjał magnetyczny Y^, zwanj wpmst potencjałem magnetycznym, który jest określony w każdym punkcie tego obszaru Nu tężenie pola magnetycznego przedstawia się w postaci
H= — grad (4.11
pi/y czym rot H=0 ze względu na tożsamość wektorową rot grad 0. Składową wek (mu 11 w kierunku osi l przedstawia wzór (por. p. 1.2.1)
dK
(4.12
dl
gdzie: * oznacza pochodną kierunkową funkcji V„.
dl
Potencja! magnetyczny Vv spełnia równanie Laplace’a
V2P„=0
(4.13
r