klsti125

146

K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN

jiej sztuki drzewa, zajmowały oddawna widły złożone. Pospolicie składały się one z głównego trzonuT którego~leden koniec służył jako-rękojeść, a drugi jako środkowy ząb, oraz z dwu dodatkowych zębów, przymocowanych do środkowego zapomocą drewnianych spon (fig 111 C). Takież widły były w użyciu w sąsiadującej z Polską Czechosłowacji oraz w innych krajach środkowo-europejskich. Z północnego zachodu przedostały się m. i., 'zdaje się, i do Finlandji. Dalsze typologiczne analogje dla tych wideł znajdujemy w Azji, a między innemi i w Chinach. — W niektórych okolicach Białoruskiego Po-lesia używają do gnoju zamiast wideł narzędzia w rodzaju wąskiej, wiosło\vatef_Ł JekkoIjCTgiete]" łopatyj(fi&"lTrA^    -—-—

157. Celem mechanicznej uprawy roli jest takie zruszenie ziemi, aby jej wewnętrzna „budowa“ umożliwiła łatwe krążenie

112 a. Łopata niekuta. Polesie północne. Mat. po etn. Rossii, 1.1, r. 1910, str. 47, fig. 2,6. — 112 6, Łopata okuta. Polesie północne. Ib. fig. 2, 4. — 113. Łopata okuta z wgięciami po bokach. Okolice m. Mława. Mazowsze. Zbiory Państw. Sem. Naucz, w Mławie. —

114.    Łopata okuta pospolitego dawniej typu. Chinocz, pow. Sarny. Polesie (Polska).—

115.    Łopata z krokiewką. Czarnogórze. Muz. etn. w Belgradzie. — 116. Łopata z asy-metrycznem wycięciem. Żupa kruszewacka. Serbja. Tamże. — Fig. 113—116 rys. autor.

powietrza i wody. Nie należy przytem sądzić, że im pracowiciej rola będzie uprawioną mechanicznie, tem staje się lepszą. Bynajmniej. Zbytnie bronowanie naprzykład powoduje rozpylenie pożądanej gruzełkow konstytucji gleby i, zamiast przynieść pożytek, szkodzi.

Na ogrodach używa się_jio_mechanicznej uprawy motyk lu^;