klsti451

480

t.\ LUDOWA

K. MOSZYŃSKI! KULTUR

miernie; według niego nie krokwie powstałyby z krzyżowych kozłów, leez odwrotnie kozły krzyżowe i uszkowe - z krokwi. Dojść zaś mogło do lego dzięki spotkaniu się na jednych i łych samych teryto-rjaeh konstrukcji krokwiowej z konstrukcją na ślemię i sochę. Aby te kwestje rozstrzygnąć, przeprowadzić należy, jak zwykłe w podobnych wypadkach, szczegółowe badania etnogeograficzne.

Krokwiowe dachy są dziś niezmiernie rozpowszechnione śród Słowian zachodnich oraz bardzo znacznej części wschodnich (fig. 430 i 437). U Słowian północno-wschodnich dają w niektórych krajach formy mieszane z konstrukcją słegową 497). Używają, względnie używali, krokwiowego dachu także Słowianie bałkańscy, zwłaszcza na północnym zachodzie, w centralnej i południowo-wschodniej części półwyspu; ale dokładniejsze wiadomości o jego rozmieszczeniu na półwyspie bałkańskim posiadamy dotychczas tylko z Bułgarji. Tam co-

4:57. Huculska chałupa w konstrukcji. Wieś Ploska nad rzeka 1’utilla, Bukowina (Humunja), M.YGW, t. 26, r. 1896, str. Kil, fig. 876.

prawda, według badań p. .1. Obrębskiego, w budownictwie wyższem panuje konstrukcja na półsuchy; jednak dachy prymitywnych gospodarskich budowli są konstruowane bądź na sochy, bądź na krokwie; przyczem, w sposób bardzo zajmujący, konstrukcja na krokwie spo-lyka się głównie, czy nawet wyłącznie, na obszarach położonych na południe od górskiego łańcucha Bałkanu oraz niekiedy w samych tych górach (ob. np. rys. 425), podczas gdy na północ stamtąd rozpowszechniona jest konstrukcja na sochy.

O ile w Bułgarji krokwiowe dachy cechują budownictwo niższe, o tyle zupełnie odwrotnie na wschodniej Słowiańszczyźnie są one cechą budownictwa wyższego. Nawet tam, gdzie, jak na Biało-i Małorusi stodoły są budowane na sochę, chaty mieszkalne kryją na