klsti411

440

k. Moszyński: kultura ludowa słowian

to, zarówno w chłopskich koszulach z Polesia, jak z Polski etc. Ale, oczywiście, nie mając wystarczających danych do szczegółowego etno-geograficznego prześledzenia całej kwestji, nie możemy narazie powiedzieć nic pewnego i musimy poprzestać na zupełnie nieobowiązu-jących domysłach.

Dokładnych wiadomości o zasięgu przyramkowego kroju brak. Wiemy tylko, że jest on, jako krój koszuli, używany w naszych miastach; zaś po wsiach jest podobno rozpowszechniony w Europie północnej, zachodniej i środkowej, sięgając w kierunku południowym aż dp północnej Serbji oraz Bułgarji, gdzie jednak bezwzględnie panują kroje inne. W niektórych krajach szybko się w ostatnich czasach rozpowszechnia, przenikając i do takich miejscowości, gdzie przedtem panował krój poncho (np. w pewnych okolicach południowo-zachodniej

n IpT
i	te
; 1 1 i	4

400. Krój koszuli kobiecej z okolicy m. Dawidgró-dek, Polesie (Polska). Taki sam jest krój koszuli męskiej, tylko dolna część stanowi w niej jedną całość z górną. — Rys. M. Daszkiewiczowa.

Małopolski). Jakeśmy już o tempoczęści wspomnieli, krój przyramkowy znajduje główne zastosowanie przy szyciu koszul. O ile sądzić wolno z rycin, zdaje się, że tu i owdzie w Europie północnej (np. u Lapończyków) w ten sam sposób krojoną bywa jednak i odzież zwierzchnia. Ale należy być bardzo ostrożnym przy śledzeniu rozpowszechnienia kroju przyramkowego na podstawie rysunków, zdjęć fotograficznych a nawet powierzchownego oglądania okazów w muzeach. Bowiem kawałki tkaniny, w rodzaju przyramków, bywają też naszywane na ramiona odzieży kroju poncho.

458. Rozróżniamy dwie główne odmiany przyramkowego kroju koszul: gładką i marszczoną. W odmianie pierwszej przyramki są zupełnie gładkie, zaś oba płaty, z niemi się łączące, — lekko zmarszczone. W odmianie drugiej przyramki są marszczone, podobnie jak i oba płaty, które przytem łączą się za pośrednictwem zmarszczek już nie z przyramkami, lecz z kołnierzem (fig. 400, prawa strona rysunku).

Krój przyramkowy gładki cechować ma Europę północno-zachodnią, zachodnią i południowo-zachodnią. Natomiast krój przyramkowy marszczony cechuje znaczne obszary Słowiańszczyzny wschodniej,